غزاله محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی

در این جستار برخی اشتراکات میان اسطوره ها و کنش شخصیتهای دو حماسه ی رامایانا، اثر والمیکی، و شاهنامه، اثر فردوسی، بررسی شده است. با وجود تمام اشتراکات میان آثار ایرانی و هندو، که برخی برخاسته از ناخودآگاه جمعی بشر و بعضی مربوط مضامین مشترک در منابع دو اثر است، متاسفانه حماسه ی رامایانا از دید پژوهشگران مغفول مانده و تعداد بسیار محدودی به بررسی این اثر و مقایسه تطبیقی آن با شاهنامه و یا دیگر آثار ایرانی پرداختهاند. با وجود اختلافات بسیار در بنمایه اصلی داستان و شخصیت قهرمانان و کنشهای آنان، و البته نوع حماسه ها، در این دو اثر نقاط مشترک فراوانی نیز به چشم میخورد. همچنین، علیرغم اینکه شاید نتوان رامایانا را یک منظومهی تراژیک دانست، ولی شباهت هایی با داستانهای تراژیک شاهنامه دارد که قابل توجه است. نگارنده در این مقاله تلاش کرده است تا به بررسی برخی از این اشتراکات بپردازد و از تفاوتهای آنان نیز غافل نماند.

شاهنامه، رامایانا، حماسه، تقدیرگرایی