جواد غلامعلی زاده - استادیار دانشگاه سیستان و بلوچستان
ابراهیم میر - کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی

نوستالژی را عمدتا0 غم و اندوهی می دانند که از یادکرد مساله ای درناخودآگاه5 ذهن هنرمند و ادیب تبلور یافته وتبدیل به فضایی شاعرانه می شود. درعرصه ادبیات این حالت برای شاعر یا نویسنده زمانی رخ می دهد که پیرو5 انگیزش های فردی ویا اجتماعی5 محیط پیرامون خود ، به نوعی احساس دلزدگی از زمان حاضر دچار شده و آرامش و دلخوشی خود را در روزها و مکانهای دیگری، غیر از آنچه که در آن قرار دارد جستجو می کند. نزار قبانی و سلمان هراتی نیز ازجمله شاعران معاصر عرب و فارسی هستند که اندوه5 حاصل از یادکرد برخی از مسائل (فردی – اجتماعی) قلب و روح آنان را آزرده و این اندوه در برخی از اشعارشان به صورت برجسته بازتاب یافته است. نوستالژی در شعر نزار ، بیش از همه در عاشقانه های فردی و اجتماعی اش نمود پیدا می کند . از سوی دیگر در اشعار سلمان هراتی، نوستالژی عمدتا0 در ب4عد جمعی آن و در سروده های سیاسی_اجتماعی بازتاب یافته است. از محورهای مشترک نوستالژی در اشعار این دو شاعر مواردی چون یادکرد روزگار حاکمیت دادگری وآزادی ، حسرت بر گذشته ی طلائی دوران کودکی و همچنین آروزی بازگشت به مدینه ی فاضله ای است که دو شاعر آن را در لازمانی و لا مکانی نوستالژی های خود متصورند. بر این اساس مقاله حاضر درصدد است با رویکردی توصیفی - تحلیلی به بررسی تطبیقی نوستالژی در اشعار قبانی و هراتی بپردازد واز این رهگذر، زوایا و ابعاد دردها، دغدغه ها و غم و اندوه حاصل از یادکرد آنها را در اشعار شان باز شناسد.

نوستالژی ،درد و رنج ، نزار قبانی، سلمان هراتی، آرمان شهر.