تحلیل داستان حسنک وزیر بر اساس الگوی کنشی آژیرداس گریماس

داستان بردار کردن حسنک وزیر در کتاب تاریخ بیهقی، شرح یک ماجرای تلخ تاریخی است که شخصیتهایی با کنشهای متفاوت در آن حضور دارند. قدرت نویسندگی بیهقی، شخصیتپردازی و توجه به جزئیات سبب شده که این داستان بستر مناسبی برای تحلیل بر اساس نظریه های روایت شناسی باشد. روایت شناسی از موضوعات جدید در عرصهی ادبیات است؛ در علم روایت شناسی شخصیتها جزئی از ساختار کلی متن محسوب میشود. این شخصیتها رویکردها و اعمال متفاوتی دارند که به آن کنش شخصیت گفته میشود. بررسی و تحلیل کنشها درواقع همان بررسی شخصیتها است اما برای این کار نیاز به کشف الگوی حاکم بر کنشها داریم. روایت شناسان زیادی برای دستیابی به این الگو تلاش کرده اند که از آن میان میتوان به آژیرداس گریماس Greimas اشاره کرد.گریماس ساختارگرایی است که پژوهش ولادیمیر پراپ (Propp) را مبنای کار قرار داد و با ساده کردن آن نشان داد که همه عناصر تشکیل دهنده قصه، قابل تجزیه وتحلیل و دارای نقش موثر هستند. گریماس معتقد است الگوی کنشی او جهانشمول است و با هر روایتی انطباق دارد. در این پژوهش داستان حسنک وزیر و کنش های شخصیت های این داستان عبرت انگیز بر اساس الگوی گریماس تحلیل شده است.

Keywords:

ساختارگرایی , تاریخ بیهقی , حسنک وزیر , الگوی کنشی , آژیرداس گریماس