تقابل یاس و امید در اشعار مهدی اخوان ثالث و محمدرضا شفیعی کدکنی

ساختارگرایی ادبی یکی از روشهای تحلیل است که در دهه ی 1960 به اوج شکوفایی خود رسید و ریشه آن را در زبانشناسی ساختارگرا باید جست. استفاده از روشهای زبانشناسی برای دستیابی به معنا نه تنها، در آثار ادبی، بلکه در همهی اشکال و رفتار اجتماعی مورد استفاده قرار میگیرد. ساختارگرایان معتقدند که یافتن تقابل های دوگانه عاملی برای رسیدن به معناست. در جستار حاضر به بررسی تقابل های دوگانه در اشعارمهدی اخوان ثالث و محمدرضا شفیعیکدکنی خواهیم پرداخت و با پیدا کردن نقطهی اصلی تقابل اشعار آنها، مشخص خواهیم کرد که تقابلها حول چه محوری شکل گرفته اند. فضای شعر اخوانثالث تاریک و یاس آلود است و کلمات استفاده شده در شعرش متناسب با این مفاهیم است؛ بنابراین سکون و یاس در تقابل با حرکت و شکوفایی قرار میگیرد و تقابل اصلی شعر وی را رقم میزند. میتوان گفت، در اشعار اجتماعی م.امید ( برخلاف دیگر شاعران معاصرکه مسائل اجتماعی در شعرشان منعکس است) کلمات و مفاهیمی که تداعی کنندهی ناامیدی و سکون هستند، برتری چشمگیری نسبت به مفاهیم تحرک و دعوت به مبارزه دارند. در حالیکه، در اشعار شفیعی کدکنی تحرک و دعوت به مبارزه آشکار است. وی امیدی وافر برای تغییر اوضاع دارد. بررسی کلمات و افعال بکاررفته در اشعار وی گواه بر این مدعاست.

Keywords:

ساختارگرایی , تقابل های دوگانه , مهدی اخوان ثالث , شفیعی کدکنی , تحرک , سکون