محمدکاظم کهدویی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد
سیدمحمود الهام بخش - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد،
مهدیه اسلامیت - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد،

بیان مفاهیم گوناگون اخلاقی، دینی، سیاسی، اجتماعی و فلسفی به کمک شگردهای بیان ادبی به ارتباط موثر کودک و نوجوان با این مفاهیم می انجامد و زمینه را جهت ژرف نگری ولذ6ت خواننده فراهم می کند. تمثیل یکی از این شگردها و از شیوه های بیان غیر مستقیم و روایت محور است که در انتقال و تفهیم مفاهیم عقلی و انتزاعی به مخاطب کودک و نوجوان، بسیار کارآمد بوده است. دسته بندی و تحلیل ویژگیهای تمثیل در شعر کودک و نوجوان (که در این مقاله سه دهه شصت، هفتاد و هشتاد را در بر می گیرد)، با روش توصیفی - تحلیلی، هدف اصلی این پژوهش است که درسه محورتبیین شده است: درونمایه، ساختار و نحوه بیان پیام. یافته های تحقیق نشان می دهد، تمثیلهای منظوم حول چهار موضوع شکل گرفته اند؛ مفاهیم اخلاقی، اجتماعی، دینی و هستی شناسانه. ساختار تمثیلها نیز در دو شکل بیان شده است: -1 تمثیلهای کوتاه و توصیفی-2 تمثیلهای بلندتر و مبتنی بر روایت (داستانواره). نحوه بیان پیام در تمثیلهای منظوم نیز به دو صورت است: -1آشکار و در پایان تمثیل-2 پوشیده در تار و پود تمثیل.

تمثیل های منظوم، شعر کودک و نوجوان، درونمایه، ساختار، بیان پیام