هنجارگریزی ونقش آن در برجستگی اشعار سلمان هراتی

یکی از دو نظام زبانی که مورد توجه زبان شناسان فرمالیست های روس و چک بود برجسته سازی است.برجسته سازی به کارگیری عناصر زبان است به گونه ای که شیوه بیان جلب نظر کند ،غیر متعارف باشد و در مقابل خودکاری زبان ، غیر خودکاری باشد.برخی از این نکته های غیرمتعارف و برجسته چنان موثرواقع می شود که در خواننده انفعال عاطفی ایجاد میکند و موجب برانگیختن احساس و اندیشه ی او می شود و هیجان حاصل از آن احساس است که خواننده را به اوج لذت می رساند.هنجارگریزی( قاعده کاهی) باعث می شود که شاعر استعدادهای زبان را بشناسد و به گسترش زبان کمک کند.هنجارگریزی یکی از مهمترین عوامل پیدایش سبک ادبی است که میزان آن را با توجه به بسامد وقوع آن در هر اثر می توان مشخص کرد.در این مقاله سعی ما بر آن است که انواع هنجارگریزی ها در اشعار سلمان بررسی کنیم و ببینیم سلمان چگونه از هنجارگریزی برای تشخص زبانی وسبک شعری خود استفاده کرده است وبسامد کدام یک از آنها بیشتر است با مطالعه اشعار سلمان پی می بریم که هنجارگریزی های سلمان هراتی در برجستگی زبان شعری و ادبی او بسیار تاثیر گذار است و با یافتن و ذکر شواهدی در هر هشت قسم هنجارگریزی ( طبق نظر لیچ )معلوم می شود که بسامد هنجارگریزی (قاعده کاهی) معنایی مانند تشبیه و استعاره و حس آمیزی و پارادوکس در شعر سلمان مانند شعرای هم عصرش و به ویژه نیما بسیار بالاست و هنجارگریزی آوایی دراشعار او به ندرت پیدا می شود.

Keywords:

سلمان هراتی , برجسته سازی , هنجارگریزی , قاعده کاهی