مصطفی عنقی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد ، گروه مهندسی معماری ، واحد آذرشهر ، دانشگاه آزاد اسلامی ، آذرشهرایران
لاچین پهلوان - استاد یار گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی آذرشهر ، ایران

فضاهای عمومی از دیدگاه اجتماعی فرهنگی ، به عنوان مکان هایی جهت ایجاد و تقویت مناسبات و روابط بیرونی ، تعاملات ، تغییرات و رویارویی هایی اجتماعی و مکان هایی که گروه های مختلف با خواست ها و عالیق متفاوت گرد هم جمع می شوند ، تعریف می شود . همچنین فضا های عمومی باید برای استفاده های مختلف غیر قابل پیش بینی و انجام فعالیت های متنوع ، طراحی و برنامه ریزی شوند ، تا پاسخگویی مناسب به نیاز های استفاده کنندگان باشند . وجود بحران ترافیک وسایل نقلیه و انواع آلودگیها ) آلودگی های هوا و آلودگی های صوتی و ... ( و افزایش روز افزون تراکم در ساخت و ساز بلند مرتبه ها در شهرهای امروزی ، باعث کمبود شدید فضای عمومی با قابلیت پذیرش تعاملات اجتماعی شده است.این در حالی است که با توجه به فشارهای روانی روزمره ، نیاز به فضاهایی برای برقراری ارتباط بیشتر با طبیعت ، انسان و فضای باز ، بیش از پیش احساس می گردد و این فضاهای عمومی شهری پر ارزش طی ده ه های گذشته در اثر بی توجهی رونق و سرزندگی خود را از دست داده اند. مقاله حاضر با بررسی مفهوم فضا و فضای شهری ، مراحل و ابعاد مختلف تجلی کالبد شهری در تعاملات اجتماعی را با مطالعه فضاهای عمومی شهری مورد بررسی قرار داده و راهکارهایی کالبدی برای طراحی این فضاهای شهری ، به منظور تقویت تعاملات اجتماعی شهروندان ارائه داده است . روش پژوهش از نوع تفسیری – تحلیلی است و برای گرد آوری مطالب از مطالعات کتابخانه ای و منابع اطلاعات ی الکترونیکی و چاپی استفاده شده است . فضای عمومی شهری که با شناخت صحیح و برنامه ریزی دقیق طراحی شده باشد ، میتواند بعنوان یک فضای شهری مطلوب ، محل رفتو آمد ، مکث و توقف ، استراحت ، به سر بردن اوقات و مراودات اجتماعی مردم باشد. از مهمترین راهکارهای این مقاله می توان به ساماندهی کاربری های متنوع به لحاظ زمانی ، طراحی فضاهای کالبدی مکمل در همجواری فضاهای اصلی و فضاهای نمایشگاهی موقت جهت فروش و عرضه کالا و طراحی مبلمانهای متناسب با نیاز های ساکنین اشاره کرد .

فضا ، فضای شهری ، فضای عمومی شهری ، کالبد شهری ، تعاملات اجتماعی