پریسا داوری - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

یکی از معروفترین سبکهای شعر فارسی سبک هندی است که ویژگی های منحصر به فرد بسیاری در قیاس با سبک های خراسانی و عراقی دارد؛ از جمله این ویژگیها راه یافتن زبان کوچه و بازار به شعر، معناگرایی و مضمون آفرینی است که اغلب موجب پیچیدگی این شعر شده اند. یکی از مفاهیم نو در ادبیات و هنر نیز آشنایی زدایی است؛ به نظر می رسد که شعرای سبک هندی با توجه به تعددشان و رقابتی که ناگزیر بین آنهاست و تعمدی که برای به کار گرفتن طرز نو در شعرشان نسبت به شعرای قبل از خود دارند، در کاربرد هریک ازین ویژگیها نوعی آشنایی زدایی کرده اند حال سوال تحقیق آنست که آشنایی زدایی در سبک هندی چه جایگاهی دارد در بررسی ویژگیهای سبک هندی به این نتیجه رسیدیم که شعرای این سبک از نوع ادبی غزل (با کمرنگ کردن محور عمودی آن) و آرایه تمثیل وتلمیح آشنایی زدایی کرده اند؛ آشنایی زدایی بخصوص شامل مضمون پردازی در این سبک می شود چنانکه برای مثال مضامین تازه که نشان از نگاه تازه و خاص شاعر به یک مفهوم یا پدیده دارند، نقش آشنای آن موضوع را از ذهن خواننده پاک می کنند و متحیرانه او را با برداشتی نو و گاه عجیب و البته پیچیده مواجه می کنند. از آنجا که تاکنون کسی مشخصا به این موضوع نپرداخته درین مقاله بر آنیم تا با بررسی ویژگیهای سبک هندی، به مرور این سبک از منظر آشنایی زدایی بپردازیم.

آشنایی زدایی، سبک هندی، مضمون پردازی، شعر، پیچیدگی