بررسی تقابل های دوگانه در مخزن الاسرار نظامی

الگوی تحلیل ساختاری و دیگر روش های علمی جدید در بررسی متون، به ویژه متون کهن پارسی، می تواند در فهم و واکاوی گوشه های پنهان این گنجینه ارزشمند بسیار راهگشا باشد. مخزن الاسرار نظامی نیز از جمله آثاری است که از گذر تحلیلی متکی بر نظریات ساختار باوران(Structuralizes) از جمله نظریه تقابل های دوگانه قابل نقد و بررسی است. تقابل های دوگانه یکی از مفاهیم اساسی در نقد ساخت گرایی و نظریات زبان شناسی است که در باورهای اساطیری و فرهنگی بشر ریشه دارد. این مقاله براساس نظریه اخیر، ابتدا به بررسی و تحلیل مفهوم اصطلاحی تقابل های دوگانه پرداخته است، سپس تقابل های دوگانه مخزن الاسرار را در دو سطح روساختی و ژرف ساختی کاوید ه و به اندیشه های موجود در پس این تقابل ها دست یافته است. تقابل های مخزن الاسرار در سطح رو ساخت به سه دسته لفظی ، فکری و ادبی تقسیم بندی شده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهد، نظامی از آفرینش تقابل های دوگانه در پی تبیین نکته های دینی، عرفانی، اخلاقی، سیاسی و گاه ابراز تفاخر به شعرای دیگر است.

Keywords:

تقابل های دوگانه , روساخت , ژرف ساخت , مخزن الاسرار , نظامی