فاطمه سبزه پرور - دانش آموخته دوره کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی
عالیه یوسف فام - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

ژاک لاکان(Jacques Lacan) نظریه پرداز پست مدرن با توجه به مفاهیم فرویدی نظریه تازه ای درباره ناخودآگاه مطرح نمود که باعث ارتباط بیشتر روانکاوی با سایر رشته ها گردید. او ناخودآگاه را به صورت زبان ساختار بندی کرد و برای رشد روانی سوژه سه مرحله درنظر گرفت؛ که مرزهایی کاملا نامشخص دارند و بر هم موثرند. در نظریه لاکان تمرکز روی متن است و با بررسی ساختار متن، هویت سوژه تحلیل می شود. در این مقاله ابتدا سه نظم اساسی لاکان یعنی؛ ساحت خیالی ، ساحت نمادین ، امر واقع و همینطور مفاهیم وابسته به آنها؛ مرحله آینه ، فقدان ، دیگری بزرگ و ابژه دیگری کوچک توضیح داده می شود؛ سپس مفاهیم لاکانی در مجموعه داستان به صیغه اول شخص مفرد از مهشید امیرشاهی بررسی می شود. امیرشاهی در این مجموعه داستان، اندوهی عمیق را با کلمات به تصویر می کشد و با فضاسازی مناسب اعتراض خود را نسبت به شرایط جامعه بیان می کند. او در جست و جوی هویت خود است و چون در نظامی که سراسر فقدان است نمی تواند به این هدف دست یابد؛ همواره معترض است و در داستان هایش غمی پنهان حس می شود. در این نوشتار که روش تحقیق آن به صورت توصیفی- تحلیلی است؛ با درنظر گرفتن راوی به عنوان سوژه لاکانی اندوه و نارضایتی او تحلیل می شود.

لکان، سوژه، مهشید امیر شاهی، مرحله خیالی، ساحت نمادین