زینب اسدی - دانشجوی کارشناسی ارشد،گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.
ناجی پژمان ضیایی - گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلام آباد غرب، اسلام آباد غرب، ایران

رشد شهری طی سالهای اخیر در ایران بسیار چشمگیر بوده است. یکی از پیامدهای آن شکل گیری مناطق حاشیه نشین به صورت خودرو، بدون برنامه ریزی صحیح در اطراف شهرها است.افزایش لجام گسیخته ی رشد شهری در شهر کرمانشاه نیز باعث جذب مهاجران زیادی در حومه ی شهر شده است. یکی از محلات حاشیه نشین شهر کرمانشاه منطقه ی نوکان با جمعیت 15013 نفر براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 میباشد.محلات حاشیه نشین در زمین های بدون برنامه ریزی در اطراف شهرها باعث جذب افراد کم دست، روستائیان و کشاورزان که با کوله باری از آمال و آرزوی شرایط و امکانات بهتر راهی شهرنشینی میشوند اما با کمبود امکانات رفاهی، اجتماعی و فرهنگی روبه رو میشوند، همین مسئله موجب عدم تعلق به محیط شهری و خدشه دار شدن سلامت روحی و روانی عمومی افراد میشود.برای حل بحران سلامت در ابعاد روحی روانی افراد، استفاده از راهبردهای صحیح طراحی محیطی، ارائه ی خدمات مختلف فرهنگی- آموزشی- درمانی- رفاهی تاثیر مستقیمی در ارتقای کیفیت زندگی شهروندان دارد.هدف این پژوهش شناخت و یافتن مولفه های تاثیرگذار کالبدی در سلامت روان شهروندان است. جمع آوری اطلاعات از طریق ابزار پرسشنامه جمع آوری شدند.حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 375 نفر و به روش نمونه گیری خوشهای تصادفی انتخاب شدند. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان میدهد، کمبود فضاهای آموزشی، درمانی- حمایتی، فضاهای مطلوب با طبیعت سبز و پیاده، نورپردازی مطلوب معابر و فضاهای مطلوب شهری با محیط و منظر مناسب از اصلیترین اولویتهای محله میباشند و ارتقای کیفیت فضاهای شهری در ارتقای کیفیت زندگی و ارتقای سلامت روان شهروندان محله نوکان تاثیر مستقیمی دارد.

حاشیه نشینی، طراحی محیطی، سلامت روانی