اسماعیل خان چوبان - کارشناسی ارشد، گروه علوم زمین، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
بهزاد حاج علیلو - دانشیار، گروه علوم زمین، دانشگاه پیام نور ایران، تبریز، ایران
محسن موید - استاد، گروه علوم زمین، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
محمدرضا حسین زاده - دانشیار، گروه علوم زمین، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

نهشته منگنز قزل داش داغی در 20 کیلومتری شمال غرب مرند در حاشیه شمال باختری کمربند آتشفشانی ارومیه-دختر واقع شده است. از نظر زمین شناسی ناحیه ای، این نهشته در مجموعه آتشفشانی پلیو-کواترنر با ترکیب سنگ شناسی آندزیت، آندزی بازالت، پیروکلاستیک و توف و سنگ های آهکی ترشیری جای گرفته است. کانی زایی به اشکال مختلف در درون رگچه ها، گسل ها، درزه ها و به شکل سیمانی رخ داده است. بر اساس مطالعات کانی شناسی، کانی زایی ساده بوده و شامل پیرولوزیت، سیلوملان، رامسدلیت، منگانیت به همراه کانی های کلسیت، کوارتز، مگنتیت و هماتیت است. با توجه به آنالیز نمونه های ژئوشیمیایی انجام شده از نمونه های برداشت شده از محدوده های کانی زایی شده موجود حاکی از نقش فعالیت سیال نوع گرمابی است. نمودار های رسم شده در ارتباط با نمونه های منگنز دار نشان دهنده منشاء گرمابی این کانسار است. احتمالا آب های جوی و یا ماگمایی یا ترکیبی از هر دو منشاء سیالی هستند که ضمن چرخش در پی سنگ های مافیک زیرین با شستشو و انحلال عناصر آهن و منگنز و سایر عناصر با صعود با سمت سطح در گسل های موجود در برخورد با محیط ژئوشیمیایی مناسب و اکسیدان را این عناصر را برجای گذاشته اند و ادامه فعالیت محلول های گرمابی فضاهای خالی میان کانی ها ی توف ها و قطعات کنگلومرارا بصورت سیمان پر کرده است.

کانی زایی، ژئوشیمی، منگنز، گرمابی، قزل داش داغی