علی سوری نژاد - استادیار دانشگاه پیام نور، تهران، ایران، مرکز شهریار- گروه آموزشی جغرافیا

در سالهای اخیر استان کردستان از نظر شرایط اقلیمی دچار تغییرات شده و در برخی نقاط آن روند دماهای حدی افزایش یافته و بارش های سالانه کاسته شده است، لذا مشکلات زیادی در برنامه ریزی طرح های عمرانی ایجاد کرده است. ضرورت دارد اثرات این پدیده ها بررسی و ارزیابی شود. در این مقاله استان کردستان به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده و هدف از انجام آن ارزیابی فرآیند رویدادهای اقلیمی دما و بارش و آشکارسازی اثرات تغییر اقلیم احتمالی در سطح این استان می باشد. در این پژوهش داده های بارش و دمای حدی روزانه ایستگاه های سینوپتیک سنندج، سقز، بانه، مریوان، زرینه اویاتو، بیجار و قروه از سال 1338 تا 1397 استخراج و طبقه بندی گردید و بر اساس معیارهای سازمان هواشناسی جهانی WMO شاخص های استاندارد ETCCDI حدی بارش و دما نمایه سازی شده و سرانجام با آزمون ناپارامتری من-کندال روند تغییرات بلندمدت داده ها جهت آشکار سازی اثرات تغییر اقلیم ارزیابی شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که میزان بارش های روزانه 10 تا 15 میلیمتر و تعداد روزهای تر بارانی اغلبایستگاه ها کاسته شده و روزهای خشک افزایش یافته است. لذا روند تغییرات نمایه های بارندگی SDII- R5- ، R ، 08 R ، 08 R ، 05 CWD ، CDD ، R55p ، R55p و PRCPTOT در همه ایستگاه ها کاهشی بوده است. همچنین نتایج آزمون من-کندال نشان می دهد که شیب تغییرات بارندگی ایستگاه های سنندج ، سقز و مریوان بترتیب -2.81، -1.99، -2.27 بوده، و شیب بیشینه دمای رورانه در سنندج، مریوان، قروه، زرینه، بیجار بترتیب معادل 4.92+، 3.7+، 3.21+، 3.26+، 3.88+ است، لذا این نوسانات از دیدگاه تغییر اقلیم مورد تایید می باشد. به نظر می رسد که این استان به شدت متاثر از افزایش دمای حدی بوده و پدیده تغییر اقلیم و گرمایش جهانی تاثیر بسزایی بر روی شرایط اقلیمی آن داشته است.

تغییراقلیم، بارش، دما، من-کندال، کردستان