کامران چپی - دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
سلمان احمدی - استادیار دانشکده مهندسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
گولاله فلاحی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران، دانشکده مهندسی،دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

آب بطور گسترده به عنوان ضروری ترین منبع طبیعی درنظر گرفته می شود اما در عین حال سیستم های آب شیرین بطور مستقیم توسط فعالیت های انسانی وتغییرات آب وهوایی در معرض تهدید قرار گرفته است. ویژگی های ذاتی و طبیعی آب شیرین باعث می شود که منابع طبیعی هنگامی که جمعیت روبه رشد است محدود شوند. با رشد جمعیت، مقدار متوسط آبشیرین تجدیدپذیر برای هر شخص کاهش می یابد. هیدرولوژیست ها و دیگر کارشناسان اجماع نظر دارند مبنی براینکه هنگامی که نرخ تقاضای آب شیرین از حد نرمال فراتر رود تنش آبی و کمبود، امری قطعی خواهد بود. در ده ه های اخیر، این نرخ در بعضی کشورها بیشتر شده است. بااین وجود با پیش بینی تغییرات اقلیمی، توزیع نامتعادل و کاهش عرضه آب نیز به چالش مدیریت منابع آب اضافه شده است. در واقع کمبود آب نیازمند اقدامات فراتر از حد معمول در بعضی از کشورها شده است. به منظور ارزیابی عملکرد بخش آب و منابع آبی در هر منطقه استفاده از شاخص های کمبود آب ضروری است. در این تحقیق با استفاده از شاخص فالکنمارک و شاخص سازمان ملل، میزان کمبود آب در استان کردستان مورد بررسی قرار گرفت. مطالعات در این منطقه نشان داد که در این شاخص به ترتیب شهرستان های سروآباد و قروه توانسته در بالاترین و پایین ترین رتبه نسبت به دیگر شهرستان ها قرار گیرد. براساس طبقه بندی شاخص سازمان ملل، شهرستان های سروآباد، مریوان، بیجار، بانه، دیواندره با مقدار کمتر از 10 درصد از برداشت منابع آبی، با بحران کم، شهرستان های سقز و کامیاران با مقدار برداشت بین 10-20 درصد از منابع آبی، با بحران در حدمتعادل و شهرستان های قروه، سنندج، دهگلان با مقدار برداشت بین 20-40 درصد از منابع آبی با بحران در حد متوسط تا شدید روبرو هستند. نتایج نهایی شاخص های فالکن مارک و سازمان ملل تا حدودی برای شهرستان های استان کردستان نزدیک بهم است.

کمبود آب، شاخص فالکنمارک، شاخص سازمان ملل، استان کردستان، مدیریت منابع آب