تحلیل شبکه بهره برداران و قدرت های اجتماعی در مدیریت مشارکتی منابع آب (مطالعه موردی: روستای رحیم آباد، شهرستان بروجرد)

در فرآیند تصدی گری منابع آبی، مطالعه روابط و پیوندها در بین بهره برداران از آب امری ضروری است. همچنین، در اجرای برنامه عمل مدیریت مشارکتی منابع آب، شناخت کنشگران کلیدی یا قدرت های اجتماعی در بین ذینفعان محلی امری ضروری است. این افراد، نقش مهمی در تصمیمات زیست محیطی داشته و بازوی مدیریت مشارکتی در منابع طبیعی محسوبمی شوند. هدف این تحقیق، شناخت قدرت های اجتماعی بر اساس رویکرد تحلیل شبکه ای، در سطح بهره برداران محلی روستای رحیم آباد در شهرستان بروجرد است. در این تحقیق، ابتدا بهره برداران منابع آب براساس روش های پیمایشی مورد شناسایی قرار گرفتند. سپس با استفاده از پرسشنامه تحلیل شبکه ای، ماتریس مشارکت در آبیاری میان بهره برداران، تولید و شاخص های مربوط به چاله های ساختاری محاسبه شده و درنهایت، موفعیت هندسی هرکنش گر در شبکه بر اساس اندازه اثر نشان داده شده است. برخی از افراد در این شبکه دارای اقتدار و نفوذ بالاتری نسبت به سایرین هستند. می توان براساس این نتایج، استدلال نمود که شناخت قدرت های اجتماعی جهت ساماندهی و اجرای برنامه های مدیریت پایدار سرزمین و درنتیجه، دستیابی به مدیریت مشارکتی موفق منابع آب، ضروری بوده و تحلیل شبکه، ابزاری کارآمد در این فرآیند محسوب می شود.

Keywords:

تحلیل شبکه اجتماعی , شاخص چاله های ساختاری , مناطق نیمه خشک , ساختار قدرت , بروجرد