حمیده مظفری قلایی - دانشجوی دکتری تاریخ قبل از اسلام دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
افسانه معتمد - دکتری تاریخ قبل از اسلام دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد

دستگاه دیوانسالاری دولت ساسانی که ادامه شیوه های حکومتداری هخامنشیان بود. با این تفاوت که در دورهء ساسانیان میان دین و دولت پیوند قوی ایجاد گردید، که در آن دین عامل موثری شد برای تایید شاهان ساسانی. و در ادامه اجرای سیاست های مذهبی، یزدگرد دوم ساسانی که دین زرتشت با تبلیغات گسترده ای بخصوص در سرزمین ارمنستان دنبال می شد. که ایجاد آتشکده ها و اقدامات نسجیده موبدان زرتشتی یعنی سختگیری در اجرای آیین ها و حمله به مراسم ها و جشن های ارامنه و تخریب کلیساها و گرفتن مالیات زیاد از مردم ساکن ارمنستان و نیز عدم تحویل مسیحیان فراری به این سرزمین، باعث شورش هایی عظیمی علیه موبدان زرتشتی گردیده و یزدگرددوم در جنگ آوارائیرتوانست آنها را شکست داده و تعدادی از کشیش های بزرگ و رئیس روحانیان ارامنه را نیز اسیر سازد. که یکی از نتایج موفقیت آنها این بود که مذهب عیسوی هنوز در جان ها ریشه نداونیده بود. مغان زرتشتی نقش اصلی را در تحریک یزدگرد به جنگ با مسیحیان ایفا می کردند. دلیل این امر قدرتمندی آنها بود که پس از اجرای سیاست های مذهبی در ساختار اجتماعی دینی که در بالاترین مقام فرمانروایی به صورت دو پدیده، یعنی پادشاهی و مقام روحانیت بود در صحنه سیاست ظهور پیدا کردند. اگر چه یزدگرد دوم توانسته بود با ایجاد اختلاف میان خاندان های بزرگ ارمنستان به موفقیت هایی دست یابد، ولی حملات هیاطله به مرزهای ایران باعث گردید که یزدگرد در اجرای سیاست های مذهبی خود با شکست مواجه گردد.

ساسانیان، یزدگرد دوم ، سیاست مذهبی، ارمنستان