فاطمه سالاروند - کارشناس ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی

با گذشت دوران طلایی نظم حماسه های ملی در ادبیات فارسی، حماسه و حماسه سرایی در ایران راه و زوال در پیش گرفته و زمینه پیدایش نوعی دیگر از ادب فارسی یعنی تصوف و عرفان فراهم آمد، اما با وجود این دگرگونی، مشترکات فراوانی میان شعر برونگرای سبک خراسانی و شعر درونگرای سبک عراقی وجود دارد. یکی از این مشترکات و پیوندها، شخصیت های اسطوره ای و حماسی است. اسطوره به عنوان عنصری که از پیش ساخته شده است در اختیار شاعر قرار دارد و شاعر با توجه به میزان ذوق و استعداد خویش از آن در شعر خود استفاده می کند. شاعران سبک خراسانی با توجه به این موضوع که اشخاص اسطوره ای و حماسی ریشه در فرهنگ ایران زمین دارند و برخی از این شخصیت ها از محبوبیت فراوان در میان قوم ایرانی برخوردارند. در اشعار خود از این اشخاص استفاده نموده اند. شاعران سبک خراسانی با توجه به مسلک و شیوه شعری خود از شخصیت های اسطورهای سود جسته اند و ضمن بازسازی اسطوره های ایرانی و شخصیت های شاهنامه فردوسی با تلمیح به داستان های حماسی به بیان مضامین اخلاقی، دینی، مدحی، عرفانی و پند و اندرز پرداخته اند. شاعران و نویسندگان در دوران معاصر از بازسازی و بازآفرینی اسطوره در حرکت ها و جنبش های اجتماعی بهره مند شده اند که در مقاطعی حساس مانند انقلاب اسلامی و هشت سال جنگ تحمیلی بسیار کارآمد بوده اند.

اسطوره، اسطوره های ایرانی، شعر سبک خراسانی