فاطمه خسروی - کارشناس ارشد، دانشگاه اصفهان
احمدرضا خسروی - دانشجوی دانشگاه امام حسین (ع)

پس از طرح تئوری پایان تاریخ ، فرانسیس فوکویاما متفکر ژاپنیالاصل آمریکایی را نظریه پرداز لیبرال دموکراسی غرب لقب داده اند. دانش و تکنولوژی مدرن، مادر پایان تاریخ و یا مادر لیبرال دموکراسی است. وی شکست ایدئولوژی روسی را دلیلی بر پیروزی لیبرالیسم و به پایان رسیدن منازعات ایدئولوژیکی می داند. نظریه ی فوکویاما به معنای گذر از مرحله ای خاص از تاریخ و یا گذر از جنگ سرد نیست بلکه منظور پایان روند تکامل ایدئولوژی بشری و جامعیت یافتن لیبرال دموکراسی به عنوان آخرین شکل دولت انسانی است. به این ایده نقدهای بسیاری، از سوی اندیشمندان غربی و غیرغربی وارد شده است. یکی از منتقدان، رژه گارودی فیلسوف و متفکر معاصر فرانسوی است. وی در یکی از آثارش، آراء خود را مبنی بر انحطاط و اضمحلال جهان از سوی غرب بیان میدارد. وی شیوه رشد فرزندان مسیحی را به بن بست رسیده توصیف می کند. با بررسی سایر ادیان، کمال مطلوب خویش را در اسلام می یابد. این پژوهش مقایسه ای، با هدف روشن نمودن تئوری پایان تاریخ، نزد خالق این نظریه و گارودی به عنوان اندیشمندی رنج کشیده از ناتوانی غرب برای ارائه ی زندگی مطلوب، نوشته شده است. فرضیه ی مقاله، شکست تئوری پایان تاریخ فوکویاما است. در پایان با ادله ی ارائه شده توسط این نویسنده ی مسلمان، به رد این نظریه ی غربی می پردازیم.

پایان تاریخ، فرانسیس فوکویاما، رژه گارودی، جهانی شدن، اسلام