نفیسه متولی زاده نایینی - استادیار گروه حقوق دانشگاه میبد

پیشگیری، مجموعه اقدام ها و تدابیری است که از پایه و اساس مانع وقوع جرم و فعلیت یافتن اندیشه جنایی می شود و با ریشه ها و علل پیدایی جرم مبارزه می کند. امروزه دو نوع متعارف پیشگیری وضعی و پیشگیری اجتماعی مورد توجه است . پیشگیری وضعی را اقدام پیشگیرانه معطوف به اوضاع و احوالی که جرائم ممکن است در آن وضع ، به وقوع بپیوندد، تعریف کرده اند و هدف آن اتخاذ ترتیبی است که بهای ارتکاب عمل مجرمانه را برای مرتکب بیش از سود حاصل از آن گرداند. پیشگیری اجتماعی مجموعه اقدام های پیشگیرانه است که بر کلیه محیط های پیرامون فرد که در فرایند جامعه پذیری نقش داشته و دارای کارکرد اجتماعی هستند، تاثیر می گذارد. در این نوشتار مصادیق پیشگیری وضعی و اجتماعی از دیدگاه آموزه های دینی مورد بررسی قرار گرفته و مشاهده می شود که در موارد عدیده ای شارع مقدس اسلام اعمالی را که به عنوان مقدمه و زمینه بروز فرصت های ارتکاب اعمال مجرمانه می گردد، ممنوع نموده است. همچنین موارد بسیاری در زمینه پیشگیری اجتماعی از جمله نظارت اجتماعی و تعلیم و تربیت و ... وجود دارد و از این آموزه ها می توان در جهت پیشگیری از جرم بهره برد.

پیشگیری وضعی، پیشگیری اجتماعی، آموزه های اسلام، جرم