واکاوی همدید اثر گرمایش جهانی بر روند دمای ترازهای جوی در ایران

تغییر اقلیم جزء ذاتی همه اقلیم موجود در کره زمین است که به شکل نوسان یک ساله، افت و خیز دهه ای تا دگرگونی چند دهه تا سده ای می باشد. هدف این پژوهش واکاوی اثر تغییر اقلیم و گرمایش جهانی بر روند دمای ترازهای جویایران است. از این رو داده های دما، فشار سطح دریا و ارتفاع ژئوپتانسیل، مرکز پیش بینی جوی میان مدت اروپا (ECMWF) برای دوره ای 60 ساله از سال 1951 تا 2010 برای چهار تراز جوی سطح متوسط دریا، 850، 700 و 500 هکتوپاسکال[1] مورد استفاده قرار گرفته است. ابتدا روند دمای داده های ترازهای پیش گفته در طول دوره 60 ساله (1951 تا 2010) و نیز دو دوره 30 ساله ( از 1951 تا 1980 و 1981 تا 2010) از طریق آزمون همبستگی مورد واکاوی قرار گرفته است. در ادامه نقشه های همدید و ناهنجاری آن برای ترازهای یادشده ترسیم و واکاوی گردید. نتایج نشان می دهد که روند دمای جو ایران در چهار تراز پیش گفته افزایشی بوده که بیشترین شدت آن از سال 1993 به بعد می باشد. روند افزایش در دوره اول افزایشی ولی با افت وخیزهای طبیعی بود که در دوره دوم، روند افزایشی ثابت و پیوسته ای حاکم شده است. از نظر همدید در تراز دریا و 850 هکتوپاسکال دما بالا رفته و کم فشاری شدیدتر گردیده و در تراز بالا بویژه 500 هکتوپاسکال، ارتفاع افزایش یافته که این نشانگر تقویت سلول هدلی و پرفشار جنب حاره بر روی ایران است. [1]4- در ادامه به اختصار ه . پ نوشته می شود.

Keywords:

گرمایش جهانی , ترازهای جوی , دما و ارتفاع , روند و ناهنجاری , ایران