حضور استعمار در قرون نوزدهم و بیستم میلادی در شرق کشور و نتایج آن بر سیستان

حضور استعمار روس و انگلیس در قرون نوزده و بیست میلادی بر جغرافیای سیاسی خاوری ایران منجر به ازدست رفتن5 بخشهای پرارزشی از ایران شد و مهمتر آنکه باعث اختلافات مرزی بین ایران و برخی از همسایگان گردید. رقابت بین روس و انگلیس در شرق ایران بازی5بزرگ ژئوپلیتیکی را رقم زد که در این بین، نقش بازیگران محلیازقبیل5 خاندان خزیمه علم نیز در تجزیه سیستان و ازبینرفتن5 قسمتهای زیادی ازسیستان5 بزرگ را نمیتوان نادیده گرفت. مکاتبات رسمی میان امیران خزیمه علم، بهویژه نقش حشمتالملک در گسترش نفوذ انگلیس در سیستان و ایجاد کنسولگریهای روسیه و بریتانیا در خراسان و سیستان، گواه بر این است.منطقه سیستان5 بزرگازلحاظ سیاسی و استراتژیکی برای هردوقدرت بزرگ مهم بود. ازسویی دستیابی5 روسها بر آبهای آزاد و قاره هند وازسوی5 دیگر، نگرانی انگلیس از حمله روسهاازطریق5 سیستان به هندوستان (مستعمره انگلیس) دو دلیل مهم برای حضور استعمار در سیستان بود. از نتایج حضور استعمار در سیستان میتوان به تجزیهسیستان5 بزرگ، قیام مردم علیه انگلیس و عقبماندگی5 سیستان اشاره کرد. سوال مقالهپیش5رو،بررسی5چرایی5 حضور استعمار در قرون نوزدهم و بیستم میلادی و نتایج آن در سیستان و جدایی قسمتهایی از آن است. فرضیه تحقیق این است که در جریان حضور استعمار،بازی5بزرگ ژئوپلیتیکی رخ داد که در این بازی5 بزرگ در کنار نقش دولت مرکزی ایران، بازیگران محلی مسئولیت عمدهای در جدایی و از دست رفتن5 قسمتهای زیادی از سیستان داشتند.

Keywords:

استعمار , روسیه و انگلستان , دولت مرکزی ایران , خاندان خزیمه علم , سیستان