مهدخت کیایی - دانشجوی دکترا، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
حسین سلطان زاده - دانشیار، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهرانمرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
علی اکبر حیدری - استادیار، گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

انعطاف پذیری، ویژگی مشترک معماری برخی خانه های سنتی و معاصر ایران است؛ که به فراخور امکانات زمانه ی خود، با تغییراتی در نظام-های فعالیتی و فضایی خانه، موجب رفع نیازهای گوناگون ساکنین آن میگردد. هدف اصلی از انجام این پژوهش، تبیین آن دسته از قابلیت-های تغییرات در نظام فعالیتی و نظام فضایی می باشد که با ایجاد انعطاف پذیری در خانه های سنتی و معاصر ایران موجب حداکثر بهره-برداری از فضای خانه می گردد. برای رسیدن به این هدف، الگوهای فعالیتی و فضایی رایج در خانه های سنتی و معاصر از کتب و مقالاتمعتبر شناسایی گردیده؛ سپس از میان آنها، با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و با استلال منطقی، آن دسته از فعالیت ها و فضاهایی انتخاب گردید که تغییرات در آنها انعطاف پذیری خانه ها را در پی دارد. نتایج تحقیق نشان میدهد با وجود تحول اساسی در الگوهای نظام هایفعالیتی و فضایی خانه ها در دو دوره ی سنتی و معاصر، اما همچنان قابلیت تغییرات مشابه ی در آن نظام ها می تواند زمینه ساز انعطاف پذیریخانه ها باشد. همچنین نسبت قابلیت تغییرات در نظام های فعالیتی و فضایی خانه ها در دو دورهی سنتی و معاصر متفاوت از یکدیگر است؛بدین معنی که در دوره ی جمع گرای سنت، قابلیت تغییرات در نظام فعالیتی، موجب انعطاف پذیری بیشتر می شده است؛ حال آنکه در دوره یفردگرای معاصر، قابلیت تغییرات در نظام های فعالیتی و فضایی به یک اندازه، سبب انعطاف پذیری می گردند.

انعطاف پذیری، خانه های سنتی و معاصر، قابلیت تغییرات، نظام فعالیتی، نظام فضایی