محمود دادرس - کارشناس ارشد دانشگاه علوم انتظامی
علی عابدین زاده - کارشناس ارشد علوم سیاسی

زمینه: با رشد جمعیت شهرنشینی و توسعه نامتوازن شهری در قرن بیست و یکم و مهاجرت جامعه از روستا به شهرها، به موازات افزایش جمعیت شهری و به تبع آن گسترش کالبدی نواحی شهری، جرایم و تخلفات گسترش پیدا کرده و این افزایش جمعیت و مهاجرت بیرویه یکی از مهمترین دلایل وقوع جرم می باشد. عدم توجه به این معضل و مقابله با این پدیده به صورت علمی و منطقی می تواند آسیب ها و زیان های جبران ناپذیری برای شهرها به بار آورد. روش تحقیق: این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی، شاخصها و عوامل موثر در وقوع جرم و توسعه شهری مشهد و پیامدهای حاشیه نشینی را مورد ارزیابی و شناسایی قرار داده است. یافته ها: عوامل محیطی موثر بر وقوع جرم مانند: موقعیت قرارگیری و کارکرد محلات، وسعت محلات و شرایط فیزیکی محلات حاشیه نشین، عوامل فرهنگی موثر بر وقوع جرم( تهاجم فرهنگی، فرهنگ خانواده، گسترش شبکه های فروش مواد مخدر و باندهای فساد). نتیجه گیری: عوامل اقتصادی موثر بر توسعه نامتوازن شهری شامل: فقر و بیکاری، رشد تورم و گرانی، میزان درآمد خانواده، وجود مشاغل کاذب، هزینه و قیمت مسکن عوامل اجتماعی: ناهنجاریهای اجتماعی، میزان سطح سواد، تعارض بین نسلها، تراکم جمعیت، تنوع و گستردگی قومیتهای مختلف، عوامل کالبدی: عدم برخورداری از امکانات مراکز بهداشتی و درمانی، مراکز انتظامی، ورزشی و تفریحی، مراکز فرهنگی و آموزشی، مراکز تجاری و خرید می باشند. بنابراین ارایه الگو و مدل کاربردی اسلامی در توسعه شهری مناسب ترین روش برای گسترش شهرها و تامین نظم و امنیت آنها است.

توسعه شهری، الگوی اسلامی، حاشیه نشینی، نظم و امنیت