بازشناسی شاخصه های هنر معماری در ارزیابی سطح فرهنگی منظر تاریخی- فرهنگی با رویکرد ثبت در فهرست آثار جهانی یونسکو، مطالعه موردی: محدوده اورامانات در استان کرمانشاه

منظر تاریخی – فرهنگی اصطلاحی است که تعاریف متعددی از آن ارائه شده است. به طور خلاصه می توان گفت منظر تاریخی – فرهنگی به یک محدوده خاص جغرافیایی - طبیعی گفته می شود که برهم کنش انسان و محیط در طول هزاران سال در آن هویتی فرهنگی به وجود آورده است. امروزه منظر تاریخی – فرهنگی و مدیریت آن از اولویت های جوامع بشری در حوزه میراث فرهنگی است. ثبت منظر تاریخی – فرهنگی در فهرست آثار جهانی یونسکو مستلزم همکاری مشترک باستان شناسی، معماری، بوم شناسی، مردم شناسی، قوم باستان شناسی و ... است. در این بین با توجه به اینکه بخش اعظم میراث مشهود و ملموس در بیشتر مناطقی که به عنوان منظر فرهنگی ثبت شده اند آثار معماری هستند؛ شناسایی، مطالعه، ارزیابی و تحلیل جایگاه و نقش معماری در شکل گیری، هویت یابی و تحولات فرهنگی بشری، نقشی چشمگیر در طرح توجیهی ثبت جهانی آثار خواهد داشت، منطقه اورامانات که بخشی از آن در استان کرمانشاه قرار داشته و موضوع مقاله حاضر نیز بر پایه مطالعات انجام شده در آن استوار است، دارای یک سنت کهن معماری بوده که علاوه بر قدمت، دارای تداوم تاریخی چندین هزار ساله است. استفاده از سنگ به عنوان اصلی ترین مصالح در ساخت و سازها از جمله در ساخت قبور) و نیز ساختار پلکانی روستاها از جمله مواردی هستند که تداوم و استمرار فرهنگ معماری ویژه ای را معرفی می کنند؛ این ویژگی ها در اندک کاوشها و بررسی های میدانی باستان شناختی در منطقه قابل مشاهده و مطالعه هستند. در این مقاله سعی شده ارزشها و شاخصهای خاص معماری اورامان از جمله ساختار پلکانی شکل، تراکم معماری مسکونی، پلان ویژه منازل و ... و تاثیر آن در تکمیل پرونده ثبتی فهرست جهانی یونسکو مورد مطالعه قرار گیرد

Keywords:

کرمانشاه , اورامانات , معماری اورامانات , فهرست جهانی یونسک