سمیرا حقیقت - دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه شیراز:
آرزو پایدارفرد - دکتری هنر اسلامی، عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند

داستان های عاشقانه و عارفانه با بن مایه مذهبی از قلب و بطن مردمان زندگی پر مشقت ایلی آنان برخواسته و همچنان مورد توجه بوده و به وسیله هنرمندان موسیقی و نوازندگان ایل سینه به سینه نقل گشته تا همچنان زنده بماند. قصه های عامیانه مردم ایل قشقایی بیشتر با داستان های عامیانه آذری ها مشترک است. داستان کوراغلو، داستان غریب و شاه صنم، داستان اصلی و کرم و داستان سیدی خان و پریزاد از داستان های ایل قشقایی است. در مقاله فوق به ساختار روایی داستان عاشق غریب و شاه صنم پرداخته شده و مولفه های عرفانی داستان از دیدگاه فرهنگ قدیم و نمادین مورد مطالعه قرار گرفته است. ایل قشقایی بازمانده عشیرهای به نام قایی(gayi) یکی از قبایل بیست و چهارگانه ترکان آغوز (Oghuz) است.. مقاله حاضر بر آن است که داستان عاشق غریب و شاه صنم که داستانی عاشقانه و عارفانه با بن مایه های مذهبی است را معرفی و با بررسی مولفه های عرفانی آن و تاکید به آنان، به تحلیل داستان بپردازد. بنابراین مساله پژوهش حاضر چگونگی داستان فولکلور عاشق غریب و شاه صنم و مولفه های عرفانی آن است و اینکه آیا این داستان بر مبنای واقعیت بوده است نتایج تحقیق حاکی از آن است که وجود عاشق و معشوق (شمه ای از عشق شاهزاده و گدا)، خواب که اشاره به رویای صادقانه دارد، سفر هفت سال، سیب، خاک کف سم اسب حضرت علی، آب و انگشتری حضرت علی(ع) مهم ترین نمادهای عرفانی این داستان است و این داستان مربوط به فرهنگ عامیانه مردم قشقایی است که تمامی نمادها در زندگی مردم جریان داشته و دارد و باورهای مذهبی و شیعی ایلات فارس و ترک را به خوبی بازگو می کند. لازم به ذکر است روش گردآوری اطلاعات از کتابخانه ای و جست و جو در پایگاه های اطلاع رسانی و همچنین صفحات باقیمانده موسیقی فولکور ایل قشقایی در استریوهای قدیم است و روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است

عاشق غریب، شاه صنم، قشقایی، مولفه های عرفانی