شیما شمسی - کارشناسی ارشد باستان شناسی گرایش فرهنگ و تمدن دوره اسلامی

در دوره ایلخانی به واسطه حمایت و توجه ایلخانان به تاریخنگاری، تولید متون تاریخی افزایش چشمگیری یافت. چنان که نگارش جامع التواریخ، به دستور مستقیم غازان آغاز شد و با حمایت الجایتو در سه جلد پایان یافت. از این میان، جلد اول کتاب که شرحی از دوره زندگی غازان را در بر دارد، به تاریخ مبارک غازانی معروف است. تاریخ مبارک غازانی به واسطه سفارشی بودن و نزدیکی مولف آن به دستگاه ایلخان، اطلاعات مهمی را از ساختار و جهان بینی سیاسی دوره حکومت غازان در اختیار می گذارد. به این ترتیب پژوهش پیش رو با هدف باز شناسی عناصر مشروعیت ساز به کار رفته برای غازان؛ به بررسی تاریخ مبارک در بستر خاص خود و به مثابه داده باستان شناختی پرداخته است. در همین راستا؛ جستار حاضر به شیوه تحلیل محتوای کیفی و با استناد بر مطالعات کتابخانه ای در پی پاسخ به پرسش هایی چون: عناصر به کار رفته در بازنمایی مشروع هویت ایلخان و ارتباط آنها با رخدادهای سیاسی- اجتماعی عصر غازان است. یافته های این پژوهش حاکی از این است که به کار گیری توامان نمودهایی از مفاهیم ایران شهری، مغولی و اسلامی در معرفی و شرح اعمال ایلخان، منجر به ساخت هویتی مشروع و منطبق با ارزش های گروههای مختلف جامعه گردیده است. همچنین مفاهیم گفته شده در بستر سیاسی- اجتماعی دوره مورد بحث در ارتباط منطقی با وقایع، به کار گرفته شده است. چنان که در مقابل اختلاف غازان با ممالیک مسلمان، او در جایگاه منجی اسلام و با تصویر پادشاه اسلام باز شناسی شده است

تاریخ مبارک غازانی، بازشناسی، مشروعیت سازی، غازان.