سیده مهدیه شواکندی - دانشجوی کارشناسی ارشدباستانشناسی دانشگاه بیرجند
حسین کوهستانی - استادیاروعضوهیئت علمی دانشگاه بیرجند

از آنجا که هنرمندان در خلق آثار خود فقط به طبیعت گرایی اکتفا نکرده و به سمت انتزاع پیش می روند مسلم است آثار هنری در دوره های مختلف زندگی بشر نوعی روند انتزاعی را نیز طی کرده است. انتزاع دارای قواعد خاص بصری است توجه به الگوهای نقوش انتزاعی سفالینه ها حائز اهمیت است. هدف این پژوهش بیان تعامل بین روانشناسی و هنر در پدیده ای به نام آپ آرت که به نوعی مرتبط با نظریه روانشناسی گشتالت است. تاریخ و هنر ایران همواره با سفال پیوندی دیرینه داشته است و سفال همواره تاریخ ایران را با نقوش خود به عنوان یکی از پویاترین و سیال ترین هنرها مزین ساخته است. اگر هنر گرافیک را فشرده ای از جوهر نقوش و هدف آن را انتقال پیام از طریق خطوط ساده و رنگ بخوانیم، بدون شک نقوش به کار رفته بر روی سفالینه های کهن ایران یکی از مهمترین آثار گرافیکی آن زمان محسوب می شوند از آنجا که میان نظریه گشتالت و هنر آپ آرت وجوه اشتراک زیادی وجود دارد تمایل به انتزاع را در نقوش سفالینه های شوش بررسی می کند. پرسش های این پژوهش عبارتند از: ..آپ آرت در سفالینه های شوش با اصول نظریه گشتالت ارتباط دارد. 2. بین هنر آپ آرت و روانشناسی تعامل وجود دارد. در این مقاله وجوه مشترک در آثار آپ آرت در هنر و گشتالت در روانشناسی مورد بررسی قرار گرفت، بررسی ها نشان می دهد که نقوش سفالینه های شوش علاوه بر نقوش تصویری ساده و انتزاعی در هنر آپ آرت دارد در نظریه گشتالت روانشناسی هم القای حرکت و عمق را نشان می دهد. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و جمع آوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شده است

سفالینه، ادراک بصری، روانشناسی، آپ آرت، گشتالت.