بررسی سفالینه های میبد و تاثیر اساطیر و ادیان باستانی بر نقوش آن

اشیاء و ظروف سفالین از جمله مظاهر مادی فرهنگ هر منطقه بشمار می رود؛ زیرا نقوش و نمادهای به کار رفته در این اشیاء، ریشه در مفاهیم اعتقادی دارد. اعتقاداتی که شامل اسطوره هاء حکایات، افسانه ها، آداب و رسوم، و آیین و مذاهب می باشد. آنچه که فرهنگ و هنر یک قوم را از دیگران متمایز می کند، مجموعه اعتقادات و نگرش آن ها به جهان پیرامونشان است. با بررسی نقوش و نمادهای به کار رفته در اشیاء دوره های مختلف تاریخی، می توان به چگونگی تاثیر اسطوره ها در طراحی و تزئین اشیاء و همچنین سیر تحول و تطور این اساطیر پی برد. در این میان سفال بعنوان یکی از قدیمی ترین و رایج ترین صنایع دستی مردمان ایران باستان، منبع مطالعاتی عظیم، معتبر، و قابل توجهی برای محققان و پژوهشگران می باشد. در این مقاله به ارتباط میان ادیان و اساطیر کهن ایران و نقش پردازی های انجام شده بر سفالینه های میبد پرداخته شده است. هدف اصلی این مقاله، بررسی جلوه ی اساطیر و ادیان کهن ایرانی در نقش های نمادین ظروف سفالی میبد می باشد. پرسش اصلی این تحقیق این می باشد که: اسطوره ها و ادیان کهن ایرانی در طراحی و تزیین سفالینه های میبد چه تاثیری داشته اند به عنوان نتیجه می توان به این نکته اشاره کرد که نقوش نمادین و سنتی سفال میبد از اساطیر و خدایان طبیعت اقتباس شده است و شرایط آب و هوایی کویری و پیشینه ی مذهبی این شهر، تاثیر بسزایی بر انتخاب این نقوش منحصر بفرد داشته است. مهمترین این نقوش عبارت است از: خورشد خانم، نقش پرنده و ماهی روش تحقیق تاریخی- تطبیقی و تحلیل محتوا است و به این منظور ابتدا نقوش سفالینه ی میبد گونه شناسی و طبقه بندی می شوند، سپس به تحلیل این نقوش پرداخته می شود.

Keywords:

سفال , اسطوره , نماد , نقش , میبد