نسترن صفدری ساکیانی - دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ هنر ایران باستان ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
بهزاد بلمکی - دکترای باستان شناسی ، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

بسته به اینکه کاوش های باستان شناسی چه میزان از کالبد بنا را هویدا ساخته و این یافته ها تا چه اندازه فاکتور های تجزیه و تحلیل از دیدگاه فرمی و محتوایی را داراست، همواره حلقه های گمشده ای، مطالعه تاریخ معماری را دشوار می سازد. علاوه بر اینکه ارتباط مخاطب با بافت تاریخی در بسیاری از نمونه ها تنها از ورای نرده های حفاظتی صورت می پذیرد؛ مشکلات دیگری همچون بعد مسافت، امکان درک و تجربه فضای کاوش شده را برای تمام پژوهشگران فراهم نمی سازد. این قبیل مشکلات، پژوهشگران را ناگزیر به استفاده از تصاویر دوبعدی همانند عکس و نقشه می نماید که بنا به دلایلی که شرح داده خواهد شد، درستی نتیجه پژوهش های تاریخ معماری را با مشکل مواجه می سازد. مدلسازی های سه بعدی با نرم افزارهای کامپیوتری چنانچه به صورت علمی بر پایه موارد شرح داده شده صورت بگیرد، می تواند به عنوان یکی از بهترین رویکردهای کیفی و کمی تحلیل معماری در جهت درک مفهوم فضا قرار گیرد. این مقاله تلاشی است در جهت ارائه راهکار برای فراهم آوردن امکان تجزیه و تحلیل فرمی و محتوایی معماری بناهایی که قسمت هایی از آن ها تخریب شده است .رویکرد این مقاله تحلیلی- توصیفی است و ابتدا به معرفی خلاهایی که تخریب بخش هایی از ابنیه تاریخی برای مطالعات در تاریخ معماری به وجود می آورد پرداخته خواهد شد تا سهم مدلهای سه بعدی در جایگزین کردن آنها مشخص شود، سپس دسترسی به انواع داده های قابل استناد و تبدیل آنها به اجزا معماری برای مدلسازی معرفی خواهند شد و در نهایت اطلاعات قابل استناد از مدلهای سه بعدی معرفی خواهند شد. شرح فرآیند ساخت مدلهای سه بعدی بر پایه داده های موجود از ابنیه تاریخی و معرفی پارامترهای سودمندی که مدلهای سه بعدی بناهای تاریخی در اختیار مطالعات تاریخ هنر قرار خواهد داد، نتیجه این پژوهش خواهد بود

تاریخ معماری ، فضای معماری، مدلسازی