پلان هشت ضلعی در کاروانسراهای ایران نمونه موردی : کاروانسرای امین آباد ( ملک )

از روزگاران باستان تا پایان دوره ی قاجاریه ، بر سر راه کاروانیان ، اقامتگاه هایی برپا می شد که آسایش و استراحتی موقت را برای مسافران پدید می آورد . این بناها که در مقیاس ها و نقشه های متفاوت ساخته می شدند ، کم کم به محلی برای به نمایش گذاشتن هنر معماران تبدیل شدند و فرم های مختلف و تزئینات چشم نواز ، این بناها را آراستند. کاروانسراها ، به کمال رسیده ترین فرم این دسته از اقامتگاه ها بودند که از بخش های مختلفی تشکیل شده و در پلان های گوناگونی ساخته شدند. از این میان ، پلان چهارضلعی ، بیشترین مورد و دایره تنها دو مورد را به خود اختصاص داده اند ، که از داخل صحنی دوازده ضلعی دارند . کاروانسرای امین آباد ، واقع در جاده ی اصفهان - شیراز که موضوع این بررسی است ، جزو پلان های هشت ضلعی به شمار می آید که چهار مورد از آن در ایران به ثبت رسیده است . این کاروانسرا با ساختار خاص خود این پرسش را به ذهن می آورد که استفاده از پلان بیش از چهار ضلعی ، چه تاثیری در فضا آفرینی کاروانسرا داشته و همچنین چه نکات مثبت یا منفی را در این سازه ی معماری ایجاد می کند این بررسی از طریق مطالعه میدانی و کتابخانه ای انجام شده و دستاورد آن، شامل این نکته است که ساخت کاروانسرا با پلان بیش از چهار ضلعی ، امنیت و استحکام بیشتر را برای بنا به وجود می آورد

Keywords:

کاروانسرا , پلان , هشت ضلعی .