حمایت و حافظت از قنات با تاکید بر قانون توزیع عادلانه آب

چهل و پنج هزار رشته قنات در سالیان نه چندان دور تنها منبع زیرزمینی آب کشاورزی و اکنون در بسیاری از مناطق کوهستانی با ضخامت کم آبرفت تنها منبع آب کشاورزی هستند. هر ساله میلیاردها ریال اعتبارات عمرانی در قنات ها هزینه و در خطر تهدید و بی اثرشدن، بخاطر برداشت های غیرمجاز و یا غیر فنی توسط چاه ها می باشند. برای حفاظت از قنوات عملا گروه های گشت و بازرسی شرکت های سهامی آب منطقه ای استان ها اقدامات موثری انجام نداده و غالبا به حفاظت از منابع آب زیرزمینی با تمرکز بر چاه های عمیق متمرکزمی باشند. با توجه به تقدم وجودی قنات و نظامات عرفی آن نسبت به قوانین آب کشور، بنظر نقاط ضعف و قوتی در قانون توزیع عادلانه آب مشاهده می گردد که ظاهرا به هیچ یک توجه کافی و عملی صورت نگرفته و قنات دچار بی مهری فراوان شده. در این بررسی هدف چگونگی حفاظت از حرایم قنات ها از طریق روش های قانونی برای تثبیت وضعیت آنها می باشد. با نظر به قانون، موادی جهت حفظ وضعیت قنات صادرشده اما مغفول مانده و بلا استفاده اند. این قوانین سبب می شوند در ابتدا حریم قنات ها و در نهایت وضعیت این سازه سنتی بعد از انجام عملیات مرمتی تثبیت گردد. برخی از مواد بلا استفاده این قانون سبب شده تعداد زیادی از قنات ها در معرض خشک شدن قرار بگیرند. بعد از بررسی های انجام شده در تحقیق فوق می توان به این نتیجه رسید در صورت استفاده از ظرفیت های قانونی موجود می توان هزاران رشته از قنوات ایران زمین را حفظ کرده و در نهایت با بالاترین راندمان موردبهره برداری قرار داد. همچنین نتیجه تحقیق فوق روی دیگری هم دارد، درصورتی که از قوانین برای نگهداری آنها استفاده نشود، در این صورت مبالغ زیادی از بیت المال را دور ریخته و همچنین قنات ها را به ورطه نابودی کشانده ایم.

Keywords:

قانون , توزیع عادلانه , بیت المال , ضابطین قضایی ماده 30 , حقابه قنات , پروانه بهره برداری , حرایم قنوات , چاه بجای قنات