بهنام زواران حسینی - کارشناس عمران
محمدحسین کیانزاد - مهندس کشاورزی و کارشناس فضای سبز شهرداری نجف آباد

از شبکه های قنات غرب استان اصفهان می توان به شبکه جوی شاه (معروف به 17 رشته نجف آباد) اشاره کرد که از منطقه کرون در دالانکوه نشات گرفته و آب های کاهریزهای باستانی مانند کی، کوزادان، شاهی، کاشیان، زرین و ... توسط جوی بزرگی (که در مسیر خود بیش از 10 آسیاب را به چرخش در می آورده) آب را به دشت نجف آباد سرازیر می کرده است. این رشته کهریزها از نظر شکل ساختاری، قدمت، ریشه لغوی و واژگانی، مسیر حرکتی و طول مسیر آن ها در نوع خود جالب و قابل بحث می باشد. وابستگی کشاورزی نجف آباد به این رشته کاهریزها در حدی بوده که مدیریت آن ها به صورت مردمی و با نام اداره قنوات نجف آباد از سال 1325 صورت می گرفته و نشان از توجه مردم به آب و مدیریت آن داشته است؛ ولی افسوس که نابخردی های بی شمار از جمله زدن سد خمیران در دشت کرون باعث کاهش آبدهی و خشک شدن بیشتر قنات های منطقه گردید. بی توجهی خود کشاورزان و ورود حواشی بسیار از متن هیات مدیره های اداره قنوات نجف آباد و توجه خاص به زمین و ملک به جای آب نیز بر بی توجهی بسیار به قنوات نجف آباد افزود. راه های برون رفت از این مشکلات به وجود آمده، افزایش اطلاع رسانی عمومی، بالا بردن خرد مردم، برگزاری جلسات عمومی برای افزایش دیدگاه ها نسبت به مشکلات آب و نقش کاهریزها و احیای کشاورزی منطقه و می باشد. جلسات علمی و نشر کتاب و مستندسازی به صورت عکس و فیلم و ترویج در فضای مجازی نیز می تواند به فهم قنات و کارکرد آن کمک نماید. کاهریزهای نجف آباد اغلب دارای سندهای رسمی اداره ثبت اسناد هستند و امیدواریم با عزم کشاورزان بتوان در احیای کاهریز ها، این یادگار نیاکان باهوشمان، کمک فراوانی کرد و باز کشاورزی ها و شغل های وابسته به آن فعالیت پر رونق خود را از سر گیرند.

اداره قنوات، دالانکوه، جوی شاه، سد خمیران، مرغاب