سید امیرناصرالدین طباطبایی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت جهانگردی، دانشگاه علم و هنر یزد

قنات به عنوان یک سازه آبی کهن دارای ارزش فرهنگی و تاریخی است که حفاظت از آن را توجیه و تضمین می نماید. قنات ها از مهمترین بناهای زادبومی ایران و ماحصل فرهنگ و هنر ایرانی است که طی نسل ها به وجود آمده اند. امروزه یکی از کارکردهای جدید قنات، گردشگری است و همین امر حفاظت از قنوات را توجیه خواهد کرد. از طرف دیگر ورود قنات به عنوان یک جاذبه ی جدید به توسعه ی گردشگری استان نیز کمک می کند. یزد شهری است که بر پایه ی قنات ها ادامه ی حیات می داده و تکامل شهری و اجتماعی آن مدیون این تکنیک سنتی می باشد. هدف از این تحقیق بررسی نقش قنات ها در توسعه گردشگری در شهرهای استان یزد است. نوع تحقیق کاربردی و روش ان تحلیلی است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار استنباطی و مدل تحلیل مسیر و روش SWOT توصیفی استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل تحلیل شبکه نشان می دهد، در بین شاخص های ظرفیت های توسعه گردشگری پتانسیل های ارزشمند قنوات با مقدار 0/124 بیشترین نقش را در رونق گردشگری در شهرهای استان یزد دارند. برابر بررسی های صورت گرفته ضعف ها و تهدیدات با ضرایب 9/41 و 8/36 بیشترین مقدار و نقاط قوت و فرصت ها با ضرایب 7/13 و 6/54 کمترین مقدار را توسعه گردشگری به ساماندهی وضعیت قنات ها در شهرهای استان یزد دارند. بر اساس این اطلاعات وضعیت ساماندهی قنات ها برای ایفای نقش مهم در توسعه گردشگری، با نقاط ضعف بیشماری روبرو است این بدان معنا است که با روند برنامه ریزی های فعلی، تاکید بیشتر باید بر روی حفظ و احیای قنوات، رعایت حریم قنات ها برای استقرار فعالیت های صنعتی، ایجاد دسترسی های مناسب برای خدمات رسانی به گردشگران صورت گیرد.

قنات، توسعه، گردشگری، ساماندهی، شهرهای استان یزد