مقایسه ترکیبات شیمیایی گیاه دارویی .Cuminum cyminum L در استان های یزد و کرمان

ارزیابی فیتوشیمیایی گونه های گیاهی بویژه اکوتیپ های مختلف بمنظور نگهداری منابع ژنتیکی و دستیابی به عملکرد و کیفیت برتر اسانس، در برنامه های اصلاح نژاد امری حیاتی است. با توجه به ارزش اقتصادی زیره سبز (.Cuminum cyminum L)، مطالعات فیتوشیمی و اصلاحی آن از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا در پژوهش حاضر ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس زیره سبز کشت شده در استان های یزد و کرمان مورد مقایسه قرار گرفت. بدین منظور با مراجعه حضوری در محل کشت گیاه در استان های یزد و کرمان، بذرهای زیره سبز جمع آوری گردید. پس از خشک کردن بذرها، اسانس گیری به روش تقطیر با آب با دستگاه کلونجر انجام شد. جداسازی و شناسایی ترکیبات موجود در اسانس حاصل، با استفاده از دستگاه GC-MS انجام گردید. نتایج نشان داد که بازده اسانس زیره سبز در استان یزد 2/2% و در استان کرمان 2/4% است و به ترتیب 13 و 10 ترکیب در اسانس زیره سبز استان یزد و کرمان وجود دارد. در استان یزد ترکیبات عمده تشکیل دهنده زیره سبز به ترتیب شامل Propanal (25/68%)، Benzenemethanol (23/98%)، 1-phenyl-1-butanol (17/13%)، γ-terpinene (13/78%)، β-Pinene (7/62%) و P-cymene (5/26%) بود. ترکیبات cuminaldehyde (25/67%)، α-terpinene (21/64%)، γ-terpinene (14/12%)، P-cymene (9/45%)، γ-terpinene-7-al (8/93%) و β-Pinene (8/17%) بالاترین درصد اسانس زیره سبز کرمان را تشکیل دادند. نتایج نشان دهنده وجود تنوع شیمیایی در اسانس اکوتیپ های زیره سبز بود که این امر در اصلاح و اهلی نمودن این گونه ارزشمند بایستی مدنظر قرار گیرد.

Keywords:

اسانس , ترکیبات شیمیایی , زیره سبز , کرمان , یزد