بررسی ترکیبات اسانس و اتنوفارماکولوژی گیاه دارویی Bunium persicum در استان کرمان

گیاه زیره سیاه (Bunium persicum) در استان کرمان دارای ارزش صادراتی بالایی می باشد و از دیرباز به عنوان غذا و دارو توسط جوامع بومی مورد استفاده بوده است. با توجه به موارد مذکور، در این مطالعه به بررسی ترکیبات اسانس و اتنوفارماکولوژی گیاه دارویی زیره سیاه در استان کرمان پرداخته شد. بدین منظور، بذرهای آن از بهره برداران محلی استان کرمان تهیه شد. اسانس گیری به روش تقطیر با آب با دستگاه کلونجر انجام گرفت. جهت شناسایی ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس حاصل، از دستگاه GC-MS استفاده شد. جهت بررسی اتنوفارماکولوژی نیز اقدام به مصاحبه آزاد از افراد محلی و با تجربه در زمینه طب سنتی گردید. نتایج نشان داد که بازده اسانس زیره سیاه 3/9% است. از مجموع 15 ترکیب شناسایی شده، 6 ترکیب اصلی شامل γ-terpinene (25/6%)، cuminaldehyde (22/22%) و γ-terpinene-7-al (19/27%)، P-cymene (7/7%)، 2-caren-10-al (5/8%) و limonene (4/9%) بودند. طبق نظر جوامع محلی، گیاه زیره سیاه دارای خواص طعم دهنده، ضدنفخ، مقوی معده و نیرودهنده، زیادکننده شیر، قاعده آور، ضدعفونی کننده و هضم کننده است. یافته های پژوهش حاضر در استان کرمان می تواند گویای گنجینه دانش پزشکی، داروسازی و فارماکولوژی تاریخی در مورد این گیاه دارویی ارزشمند باشد.

Keywords:

اتنوفارماکولوژی , اسانس , زیره سیاه , کرمان