ایرج امیری - دانشجوی دکتری بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی وکویرشناسی ، دانشگاه یزد
سحر امیری دوماری - دانش آموخته کارشناسی ارشد بیابانزدایی دانشگاه اردکان
محسن فرامرزپور - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بافت
جواد درینی - دانشجوی دکتری بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی وکویرشناسی ، دانشگاه یزد

هدف از تحقیق حاضر، انتخاب مناسب ترین فاصله بین ردیف های بادشکن می باشد. بدین منظور تغییرات سرعت باد در اطراف دو نوع بادشکن زنده و غیرزنده مورد مطالعه قرار گرفت. بر این اساس جامعه آماری و تعداد نمونه ها در منطقه شامل بادشکن زنده (نخل خرما، گز شاهی و کنار) و بادشکن غیر زنده (دیوار گلی) می باشند. بدین منظور تغییرات سرعت باد به کمک 12 عدد بادسنج دیجیتال در فوا صل مختلف در دو طرف هر بادشکن و در ارتفاع یک متری از سطح زمین اندازه گیری گردید. داده های بدست آمده مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. سپس نمودار تغییرات سرعت باد در اطراف هر بادشکن به طور جداگانه رسم و با استفاده از نرم افزار WRplot گلباد سالانه و فصلی منطقه ترسیم و گرانولومتری خاک منطقه با استفاده از روش الک خشک در آزمایشگاه تعیین گردید. نتایج حاصله به کمک نرم افزار دانه بندی خاک GRgraph مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سپس با استفاده از تونل باد، سرعت آستانه فرسایش بادی اندازه گیری گردید. سرعت باد در داخل تونل باد با استفاده از معادله وان کارمن به سرعت استاندارد تبدیل گردید. با توجه به نمودارهای تقلیل سرعت باد مربوط به 4 نوع بادشکن مورد بررسی، نتایج نشان داد که دیوار گلی دارای بیشترین کاهش در فاصله 16 برابری ارتفاع بادشکن در پشت آن می باشد. سپس کنار، گز و نخل خرما به ترتیب با 95، 103 و 164 درصد کاهش می باشند. با توجه به اینکه دیوار گلی در پشت خود تلاطم زیادی ایجاد می کند که خود باعث تشدید فرسایش می گردد، کنار به عنوان بهترین بادشکن در منطقه معرفی می گردد.

بیابان زایی؛ تونل باد، دانه بندی خاک، Grgraph, Wrplot