برآورد نیاز آبی گیاه پائولونیا در استان خراسان رضوی (مطالعه موردی: کاشمر)

پائولونیا سریع الرشدترین درخت دنیا و متعلق به کشور چین است که اخیرا کشت آن به عنوان فضای سبز در شهرستانهای استان خراسان رضوی و بویژه شهرستان کاشمر توسط شهرداری ها رواج پیدا کرده است. همچنین گیاه پائولونیا جایگاه ویژه ای در برنامه های زراعت چوب دارد و در اراضی دارای شرایط رشد مناسب (خاک های شنی و بدون شیب و دارای زهکشی مناسب)، گونه های آن توان تولید چوب قابل توجهی دارند. با توجه به اینکه استان خراسان رضوی یکی از استان های است که با بیشترین کسری مخزن مواجه می باشد، لازم است نیاز آبی گیاهان مختلف تعیین گردد. همچنین برای مدیریت و برنامه ریزی دقیق آبیاری، برآورد نیاز آبی گیاه ضروری است. در این مطالعه نیاز آبی درختان پائولونیا در منطقه کاشمر مورد بررسی قرار گرفته است. برای محاسبه تبخیر-تعرق مرجع از روش فائو- پنمن- مانتیث استفاده گردید. داده های هواشناسی (17 سال) مورد استفاده شامل دمای حداکثر، دمای حداقل، سرعت باد در ارتفاع 2 متری، رطوبت نسبی و ساعات آفتابی در مقیاس ماهانه می-باشند. نیاز آبی پائولونیا از ضرب تبخیر- تعرق مرجع در ضریب گیاهی محاسبه گردید. نتایج نشان داد مقدار نیاز آبی سالانه پائولونیا در شهرستان کاشمر معادل 748 میلی متر می باشد. بیشترین نیاز آبی در ماههای July, June, May و August به ترتیب 105، 138، 163 و 122 میلی متر می باشد که اوج مصرف و نیاز آبی در منطقه است. با توجه به اینکه نیاز آبی پائولونیا از برخی گیاهان زراعی مرسوم در منطقه بالاتر می باشد (به عنوان مثال نیاز آبی زعفران، جو و گندم به ترتیب 356، 517 و 583 میلی متر می باشد) و همچنین با توجه به افت کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی و خشکسالی های متوالی در دشت کاشمر، لازم است تمهیدات مناسب در این زمینه در نظر گرفته شود و در صورت لزوم از گونه های سازگار با شرایط شوری و کم آبی بهره گرفته شود.

Keywords:

برنامه ریزی آبیاری , تبخیر- تعرق مرجع , خشکسالی