روزبه خلیلی باهر - کارشناس ارشد مدیریت MBA مدرس دانشگاه پیام نور گیلان
سیده زهرا ملکی ضیابری - کارشناس ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی، کارمند دانشگاه گیلان

توسعه پایدار در حقیقت تعادل میان توسعه و محیط زیست است. مهمترین تعریفی که از توسعه پایدار ارائه شده، به این قرار است توسعه ای که نیازهای کنونی بشر را بدون به مخاطره افکندن نیاز نسل های آینده برآورده ساخته و در آن به محیط زیست و نسل های فردا، توجه شود هرچند که تا کنون تعاریف زیادی از توسعه پایدار ارائه شده است، ولی محور تمام تعاریف، نسل های بعدی و توجه به آیندگان و نیازهای آنها بوده و توجه به محیط زیست و حفاظت از محیط زیست جهانی مد نظر قرار گرفته است. از سوی دیگر، بر اساس تعریف لغت نامه پیوسته کتابخانه و علم اطلاعات ODLIS کتابخانه های سبز، به کتابخانه هایی گفته می شود که برای به حداقل رساندن تاثیر منفی بر محیط زیست طبیعی و به حداکثر رساندن کیفیت محیط داخلی به وسیله انتخاب محل مناسب، استفاده از مصالح ساختمانی طبیعی و محصولات زیست تخریب پذیر، حفاظت از منابع (آب، انرژی، کاغذ) و دفع زباله (بازیافت، و غیره) طراحی شده اند. این کتابخانه ها همچنین بر خدمات، فعالیت ها، رویدادها، منابع و پروژه های مرتبط با محیط زیست و نشان دادن نقش اجتماعی و مسئولیت کتابخانه ها به عنوان رهبران محیط زیست پایدار متمرکز هستند. کتابخانه های سبز ابعاد مختلفی مانند ساختمان سبز، مدیریت سبز، خدمات سبز، سیستم های اطلاعاتی سبز و منابع سبز را شامل می شوند. به عبارت دیگر، کتابخانه های سبز تنها به داشتن ساختمان سبز محدود نمی شود، بلکه این کتابخانه ها ماموریت های سبز نیز دارند. این ماموریت سبز به معنی ترویج پایداری از طریق آموزش، عملکرد و توسعه است. لذا با توجه به اهمیت موضوع، در این مقاله سعی بر این بوده است تا درباره موضوعاتی چون ضرورت طراحی پایدار در کتابخانه ها، معیارهای کتابخانه سبز از لحاظ اصول معماری، تاثیر کتابخانه های سبز در ایجاد شوق مطالعه، مزایای پیوند طبیعت با کتابخانه و همچنین راهکارهای مدیریت پایدار در کتابخانه ها، مختصرا مطالبی ارائه شود. امید است که بتوانیم با بهره گیری از این مطالب گامی هرچند کوچک در جهت تحقق توسعه پایدار برداریم.

کتابخانه های سبز، توسعه پایدار، مدیریت پایدار، محیط زیست