فرناز ساسانی - استادیار گروه مترجمی زبان فرانسه، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی

امروزه ادبیات کودک دارای تعاریف واضح و فضای ادبی مشخص است که متضمن رشد و حضور فعال کودکان و نوجوانان در محیط اجتماعی است. ادبیاتی که سازگار با مراحل رشد شناختی، اجتماعی، اخلاقی و روانی کودک باشد در شکل گیری هویت او نقش مهمی را ایفا میکند. اگر چه برخی ادبیات کودک را ژانری متاثر از دیگر جنبش های پیچیده در حیطه ی ادبی میدانند، ابهام در موضوع ادبیات کودک و به کار گیری گروه بندی سنی، به میزان زیادی منتقدان را به سمت سوء استفاده از تعاریف کلی طرفداران این ژانر ادبی متمایل میسازد که این مسئله باعث شده است تا بسیاری از نویسندگان به خود اجازه دهند در زمینه ادبیات کودک و بزرگسال هم زمان فعالیت داشته باشند بی آنکه مرز مشخصی میان این دو در نظر گیرند. حال آنکه تحلیل واقعی از ادبیات کودک نیاز به دقت بیشتر و در نظر گرفتن تفاوت های بسیار ظریف در این خصوص دارد. مقاله حاضر، ضمن برشمردن تعاریف مهم ادبیات کودک نشان داده است که این ژانر ادبی هر چند رو به رشد، از فرایند جهانی شدن پیروی میکند که در معنای مدرن آن تربیت افرادی را بر عهده دارد که از دیدگاهی منطقی برخوردار هستند. از این رو ادبیات کودک در ایران در بیان موضوعاتی از الگوهای کلی پیروی میکند که هویت فرهنگی و اجتماعی کودکان و نوجوانان ایرانی را تحت تاثیر قرار میدهد و استفاده از ابزار نوین تبادلات اطلاعات به این امر سرعت بخشیده است. لذا مقاله حاضر راهکارهایی را بر میشمارد تا افزون بر بهره جستن از الگوهای تربیتی در جهت پرورش شهروندان جهانی درسطح کلان، توجه به ارزش های ملی و بومی، رفتارها و سنت ها در جهت حفظ هویت کودک ایرانی بیشتر شود تا فضای اجتماعی بهتر و قابل زندگی برای نسل های آینده فراهم آید.

ادبیات کودک، جهانی شدن، هویت ملی، آموزش و پرورش، فرهنگ.