نگاهی به داستان عافیتگاه از منظر نقد زیست محیطی

زندگی در جوامع مدرن موجب کم شدن ارتباط میان انسان و محیط زیست شده است و همین امر باعث شد تا بشر امروزی در مقایسه با گذشته، دغدغه های زیست محیطی کمتری داشته باشد. این کم توجهی به محیط زیست رفته رفته از سطح زندگی عادی افراد به ادبیات نیز وارد شد و امروزه نقش طبیعت در مقایسه با گذشته در ادبیات کمرنگ است و جایگاه کمتری دارد به گونه ای که داستانهایی که دغدغه های زیست محیطی داشته باشند و یا طبیعت یک کنشگر اصلی در آنها باشد به حداقل رسید. همین امر موجب شکلگیری مطالعاتی در حوزه ی ادبیات تطبیقی شد موسوم به نقد زیست محیطی که به بررسی ارتباط متقابل میان محیط زیست و انسان میپردازد؛ البته در این بررسی محیط زیست در معنای حداکثری آن که دربرگیرنده ی سه زیست بوم طبیعی، اجتماعی و مصنوعی است، در نظر گرفته میشود. در پژوهش حاضر یکی از داستانهای غلامحسین ساعدی به نام عافیت گاه از این منظر مورد بررسی قرار گرفته است و مشخص گردید که شخصیت اصلی این داستان با مواجهه با طبیعت و آشتی با آن در نهایت به آرامش روحی میرسد که تا آن زمان تجربه نکرده است. در حقیقت طبیعت به دو صورت طبیعی و اجتماعی در قالب یک کنشگر آرامبخش در متن داستان ظاهر میشود

Keywords:

نقد زیست محیطی , زیست بوم طبیعی , زیست بوم اجتماعی , عافیتگاه