علی اکبر رستمی - کارشناس ارشد مهندسی منابع طبیعی-گرایش مدیریت مناطق خشک و بیابانی
زین العابدین لایقی - کارشناس ارشد مهندسی منابع طبیعی- گرایش مدیریت جنگل

از قرن 20 پدیده ی صنعتی شدن به همراه افزایش شدید جمعیت، باعث تغییرات شدیدی در زمان بسیار کم در سطح انواع کاربری ها شد. این تغییرات در بسیاری از موارد باعث به وجود آمدن مشکلات زیست محیطی متعددی گردید که در پارهای از موارد، تغییرات شدید به همراه فشار بیش از حد بر روی محیط زیست در بسیاری از مناطق منجر به از دست رفتن منابع آب وخاک و بروز پدیده ی بیابان زایی و تغییرات اقلیم گردید. در مطالعه ی حاضر نیز هدف بررسی میزان تغییرات کاربری اراضی حوزهی آبخیز بزنگان در یک دورهی 19 ساله در دوره ی زمانی 1379-1398) با استفاده از فن آوری سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای می باشد. برای تهیه نقشه های کاربری اراضی سالهای 1379 و 1398 از تصاویر ماهوارهای لندست که یک تصویر از ماهواره لندست 5 در سال 2000 و تصویر دیگر از ماهواره ی لندست 8 در سال 2019 برداشت شده بودند استفاده شد. سپس با استفاده از ترکیب رنگی تصاویر ماهواره ای و نرم افزار گوگل ارث انواع کاربری ها به روش چشمی و به شش کاربری (کشاورزی، مرتع، اراضی بایر، مسکونی، پهنهی آبی، مراتع متوسط و نیزار) طبقه بندی شدند. در نهایت نقشه های کاربری اراضی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل تغییرات نشان داد که تبدیل انواع کاربری به کشاورزی سهم قابل توجه ای را به خود اختصاص داده است به طوری که از 202 هکتار در سال 1379 به 480 هکتار در سال 1398 رسیده است، همچنین نتایج نشان داد بسیاری از سطح مربوط به کاربری مرتع به انواع کاربری تبدیل شده است به طوری که از مجموع 900 هکتار مرتع در سال 1379، 351 هکتار در سال 1398 به کاربری های دیگر تبدیل شده است. نتایج حاصل از این تغییرات در دوره زمانی کوتاه مدت شاید از نظر اقتصادی به صرفه باشد ولی در دراز مدت نه تنها صرفه اقتصادی ندارد بلکه باعث مشکلات زیست محیطی و از دست رفتن منابع آب و خاک و در پی آن فرسایش خاک و افزایش خطر سیل می شود.

بزنگان، سنجش از دور، لندست، تفسیر چشمی، کاربری اراضی