علی جعفری - مربی پژوهشی، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری مرکز تحقیقات آموزش و تحقیقات کشاورزی استان بوشهر
رسول مهدوی - دانشیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج

برای بررسی های زمین آماری مقاطع مختلف نهشته های کواترنر آبخوان، با استفاده از داده های چاه ها و گمانه ها، اقدام به استخراج عمق مقاطع شد سپس در نرم افزار GMS اقدام به کدگذاری شد. بر اساس مقاطع ژئوالکتریک دشت، با توجه به مقاومت ویژه الکتریکی غالب و تجزیه و تحلیل سونداژهای نمونه، سه کلاس چینه ای، رسوبات آبرفتی خشک Q2 ، رسوبات آبرفتی آبدار Q1 و سنگ کف مارنی M تفکیک شد. پس از ورود داده های مقاطع نهشته ها به نرم افزار ArcGIS، از طریق لگاریتم گیری، نرمال سازی داده ها انجام شد. نتایج نشان داد سنگ کف آبخوان در نواحی شمال غربی از جنس رس خالص قرمز رنگ، در ناحیه شمالی از جنس مارن سبزرنگ و سنگ کف منطقه میانی، از جنس مارن خالص می باشد لایه سطحی شامل رسوبات آبرفتی خشک بوده و در زیر آن، لایه حاوی رسوبات آبرفتی آبدار قرار دارد. سنگ کف مارنی M در تمام طول مقاطع دیده می شود. بیشینه ارتفاع 730 متر در شمال شرقی دشت و کمینه ارتفاع 630 متر در شمال غربی آن است. بررسی ها نشان داد عمده ضخامت نهشته های کواترنر Q1 در ناحیه شمال شرقی محدوده تحقیق قرار دارد و در بخش میانی و به سمت شمال غربی دشت از میزان ضخامت Q1 کاسته شده است. ضخامت نهشته های کواترنر Q2 در جهت شمال غربی به شمال شرقی، به ویژه در میانه های دشت، افزایش می یابد. از ویژگی های نهشته های کواترنر لایه سطحی محل تحقیق، عدم وجود لایه های آبدار سطحی، نفوذپذیری بالا و کاهش ناخالصی های رسی می باشد که از خصوصیات مناسب اقدامات تغذیه مصنوعی و آبخوانداری به شمار می آید. نتایج بررسی رسوبات آبرفتی خشک و رسوبات آبرفتی آبدار نشان داد رابطه مستقیمی بین ضرایب هیدرودینامیکی و تغییرات ضخامت نهشته های کواترنر وجود دارد که با کاهش ضخامت رسوبات آبرفتی آبدار، ضرایب هیدرودینامیکی نیز کاهش می یابد

مدل آب زیرزمینی، ضخامت رسوبات آبرفتی، خصوصیات هیدرودینامیکی