اسماعیل عباسی - استادیار گروه محیط زیست، پژوهشکده خلیج فارس، دانشگاه خلیج فارس

حدوث وقایع فرین اقلیمی سالانه مخاطرات جبران ناپذیری را در مناطق تحت سیطره خود بر جای می گذارد. از جمله مخاطرات جوی که گاه به گاه و به طور نامنظم ساکنان سواحل جنوبی کشور ایران را تهدید می نماید، توفان های حاره ای می باشد. باران های سنگین، بادهای مخرب، آبگرفتگی مناطق ساحلی درنتیجه طغیان سطح آب دریا، فرسایش سواحل و جزایر و دیگر اثرات مستقیم و غیرمستقیم این توفان ها زیرساخت های اقتصادی و به تبع آن اجتماعی مناطق در معرض حادثه را تهدید می نماید. آنچه در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است، اثرات مخرب توفان های حارهای بر جزایر مرجانی و در حقیقت آبسنگ های مرجانی به عنوان یکی از حساس ترین و شکننده ترین اکوسیستم های طبیعی است. با توجه به رخداد پدیده گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی در مناطق مختلفی از جهان و ارتباط تنگاتنگ و مستقیم این پدیده با توفان های حاره ای، اثرات فرسایشی ناشی از شدت امواج سهمگین تولید شده و سایر مخاطرات منتج از توفان های حاره ای بر روی جزایر مرجانی مورد بحث قرار گرفته است. بر اساس مطالعات انجام شده، احتمال رخداد توفان های حارهای در پهنه آبی خلیج فارس شدت گرفته است. در نتیجه در صورت رخداد چنین وقایعی، از جمله مناطقی که به شدت مورد تهدید و تخریب قرار خواهند گرفت، جزایر مرجانی خلیج فارس خواهد بود. همین طور بر اساس نتایج حاصل از پژوهش های محققان مشخص گردیده است که در طی رخداد توفان حاره ای گونو در سواحل دریای عمان در ژوئن سال 2007 ، این اکوسیستم های طبیعی به شدت تخریب شده اند و در واقع یکی از پیامدهای وقوع چنین توفان هایی در سواحل جنوبی کشور، تخریب جزایر و سواحل مرجانی است. بنابراین توفان های حاره ای در صورت رخداد و یا ورود به پهنه آبی خلیج فارس عمدتا از طریق ایجاد امواج شدید و خیزاب توفان باعث تخریب جوامع مرجانی خواهند شد که میزان این اثرات و تخریب ها تا حد زیادی وابسته به موقعیت، مورفولوژی مرجان ها، عمق و نمایان بودن این اکوسیستم های حساس می باشد.

تغییر اقلیم، توفان های حارهای، جزایر مرجانی، خلیج فارس