امیررضا کشتکار - دانشیار گروه آموزشی مدیریت مناطق بیابانی، مرکز تحقیقات بین المللی بیابان، دانشگاه تهران
ناصر مشهدی - استادیار گروه پژوهشی علوم کشاورزی و منابع طبیعی، مرکز تحقیقات بین المللی بیابان، دانشگاه تهران

فرآیند ارزیابی و برنامه ریزی راهبردی محیط زیستی اکوسیستم های آبی نیازمند شناسایی ارزش ها و تهدیدات پیشروی این اکوسیستم ها و نیز مشخص نمودن ظرفیت گروه های اصلی ذیربط می باشد، و بنابراین در همین راستا اقدامات مدیریتی عمدتا بر مبنای مهم ترین اهداف و الویت های مورد نظر برای دستیابی به چشم انداز مشترک منطبق خواهند بود. خلیج فارس بعنوان یکی از زیستگاه های حساس و مهم پرندگان مهاجر آبزی و بومی منطقه می باشد، که متاسفانه در طی سال های اخیر، این اکوسیستم آبی ارزشمند و با اهمیت، تحت تاثیر فشارهای اکولوژیک ناشی از عوامل گوناگون از جمله پیامدهای متاثر از فعالیت های انسانی، به شدت در معرض تغییرات اکولوژیک قرار داشته و بسیاری از ارزش های زیستگاهی و اکولوژیک خود را از دست داده است. لذا در راستای برنامه ریزی و مدیریت جامع و راهبردی منابع موجود، دولتمردان و مدیران نیازمند درک مناسب و همه جانبه نسبت به ابعاد گوناگون (اکولوژیک، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی) تحولات محیط می باشند، تا با شناخت صحیح فرصت ها و مخاطرات موجود و نیز ریسک پذیری، با ارائه الگوی خلاق و بکارگیری مدیریت استراتژیک، به ارایه راهبردهای مطلوب و رفع مشکلات موجود بپردازند. روش های متنوعی برای ارزیابی استراتژیک و سیستمی وجود دارد که هر یک دارای مزایا و معایبی می باشند. در مقاله حاضر به بررسی ضرورت انجام ارزیابی محیطزیستی استراتژیک در حوزه های آبخیز مشرف به اکوسیستم آب خلیج فارس، پرداخته شده است

برنامه ریزی راهبردی، چارچوب جامع تدوین استراتژی، اکوسیستم های آبی، خلیج فارس.