مینا معتمدی - استادیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
آزاد تیموری - استادیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

بیان مساله: امروزه نقش مخرب آلاینده ها بر سلامت جوامع بر کسی پوشیده نیست، بطوری که طبق تحقیقات سازمان جهانی بهداشت در هر 8 ثانیه یک نفر در دنیا به این علت جان خود را از دست می دهد. آلاینده ی بنزوپیرین از دودهای ناشی از احتراق مواد آلی مانند دود سیگار و قلیان و سایر آلاینده های سوختی حاصل می شود و بعنوان ماده سرطان زا بالقوه معرفی می شود. هدف مساله: بررسی آسیب ها وخطرات استعمال دخانیات از دیدگاه علم و فقه اسلام روش و چگونگی انجام پژوهش: با بررسی نظرات فقها در رابطه با استعمال دخانیات، منابع علمی و همچنین پژوهش انجام شده بر روی اثرات زیانبار ماده سرطان زای بنزوپیرین بر سلامت موجودات زنده توسط نویسندگان، این مطالعه صورت گرفت. یافته ها و نتیجه گیری: اگرچه در صدر اسلام دخانیاتی مانند سیگار و قلیان وجود نداشته اما در آیاتی از قرآن به طور صریح اشاره شده که انسان نباید در راستای نابودی و به خطر افکندن جان خود گام بردارد؛ بنابراین، برخی از مراجع تقلید مصرف دخانیات را حرام دانسته اند و برخی دیگر به علت اینکه سیگار و قلیان مسخ کننده و سکرآور نیست، آن را مکروه بر شمرده اند. از عوارض مصرف دخانیات می توان به مشکلات ریوی مانند سرفه های مزمن، تخریب سلول های مژک دار مجاری تنفسی و افزایش استعداد فرد به بروز عفونت ها و سرطان ریوی اشاره کرد. ماده بنزوپیرین با اتصال به دی ان آی سلول های موجود زنده و شروع مکانیسم مرگ برنامه ریزی شده سلولی، بصورت بالقوه عامل ایجاد سرطان های مختلف در بدن می باشد. علاوه بر این، این ماده در مردان سبب ناباروری می گردد.

دخانیات، بنزوپیرین، سرطان، سیگار، بیماری