رحیم عبادی - استاد دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران

در یکی دو دهه اخیر جمعیت کلنی های زنبورعسل ایران به سبب عوامل مختلفی به شدت آسیب دیده و میزان تولیدات آنها را کاهش داده است، بطوری که میانگین تولید عسل هر کلنی از حدود 13 کیلوگرم به حدود 5 کیلوگرم در سالهای اخیر رسیده است. مهمترین عوامل موثر در کاهش جمعیت کلنی های زنبورعسل عبارتند از: شایع شدن عارضه ریزش جمعیت کلنی های زنبورعسل ( Colony collapse disorder )، برخی از آفات و بیماری های مهم زنبورعسل خصوصا کنه واروآ ( Varroa destructor )، برخی از سموم آفت کش کشاورزی، خشکسالی های مداوم و کاهش پوشش گیاهی که منابع غذائی زنبورعسل می باشند، آلودگی هوا خصوصا پدیده ریزگردها در برخی از استانهای کشور، و نهایتا مدیریت غیر اصولی کلنی ها توسط زنبوردار می باشند. اصولا ضعیف شدن کلنی های زنبورعسل باعث ضرر و زیان زنبورداران و غیراقتصادی شدن این حرفه شده که تدریجا موجب ترک حرفه شده و ازطرف دیگر موجب کاهش گرده افشانی در سطوح مختلف و کاهش تولید غذا در کل کشور می گرد. در این مقاله هریک از عوامل اصلی کاهش جمعیت کلنی های زنبورعسل معرفی شده و ضمن مشخص کردن میزان تاثیر نسبی آنها، راه های شناخته شده و موثر برای مقابله با آنها توضیح داده می شود.

زنبورعسل، ریزش جمعیت، سموم کشاورزی، کنه واروآ، خشکسالی