مریم نوربخش نیا - ؛ PHD فیزیولوژی جانوری هیئت علمی،
لیلا کریمی زندی - کارشناس ارشد فیزیولوژی، دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی
محمد علی اظهری - کارشناس ارشد فیزیولوژی، گرگان، دانشگاه گلستان، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی
صفر محسنی بند پی - استادیار، دکترای فیزیولوژی جانوری، گرگان، دانشگاه گلستان، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی

بیان مسئله: اثر استرس اکسیداتیو بر بسیاری از بیماری ها مشخص شده است. عسل با داشتن ترکیبات مختلفی مانند انواع قند ها، پروتئین ها، اسیدهای فنولی و غیره می تواند نقش موثری در پیشگیری از بروز استرس اکسیداتیو و بیماری های ناشی از آن داشته باشد. جهت بررسی این امر، استرس اکسیداتیو در یک مدل حیوانی از طریق تزریق لیپوساکارید باکتریایی ( LPS ) القا گردید. در مرحله بعد اثر عسل بر بهبود آسیب اکسیداتیو القا شده توسط LPS در کبد موش صحرایی مورد بررسی قرار گرفت. روش ها : موش های صحرایی نر نژاد ویستار در 4 گروه قرار گرفتند. عسل ( 1g/kg ) طی یک دوره 15 روزه از طریق تزریق دهانی (گاواژ) به حیوانات داده شد. LPS ) 1mg/kg ) به صورت داخل صفاقی تزریق گردید. میزان فعالیت انزیم گلوتاتیون ردوکتاز ( GR ) در بافت کبد گروه های مختلف اندازه گیری شد. میزان پروکسیداسیون لیپدی نیز به عنوان مارکری برای تعیین آسیب اکسیداتیو اندازه گیری شد. همچنین مطالعات بافت شناسی بر روی بافت کبد نیز صورت گرفت. آنالیز آماری با روش آنالیز واریانس یکطرفه و روش متعاقب توکی-کرامر صورت گرفت. در تمامی آزمایش ها p≤0.05 به عنوان سطح معنادار بودن در نظر گرفته شد. یافته ها: LPS موجب کاهش GR و افزایش میزان مالون دی آلدئید ( MDA ) نسبت به گروه کنترل گردید. همچنین، باعث آسیب به بافت کبدی شد. در گروه پیشگیری عسل، از آسیب بافتی LPS در کبد جلوگیری کرد. از طرفی، عسل به صورت معناداری باعث افزایش GR و کاهش MDA نسبت به گروه دریافت کننده LPS گردید. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که عسل طبیعی می تواند به عنوان یک فراورده طبیعی برای جلوگیری از آسیب اکسیداتیو در کبد استفاده گردد.

عسل، لیپوپلی ساکارید باکتریایی، آسیب اکسیداتیو، کبد،موش صحرایی