فاطمه سادات رضوی زاده - دانشجوی کارشناسی گروه زیست شناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران،
سید مرتضی جوادی راد - استادیار گروه زیست شناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران،

بیان مسئله: داروهای شیمیایی تاثیرات منفی زیادی بر اندام های بدن می گذارند و این در حالی است که مواد دارویی با منشا طبیعی، کمتر چنین مشکلی را به وجود می آورند. عسل طبیعی یک مثال در این مورد است که کاربرد درمانی آن در ارتقای سلامت انسان، مورد بحث می باشد. بر این اساس، ارزیابی اثرات درمانی عسل در بسیاری از بیماری ها مورد توجه قرار گرفته است. هدف پژوهش: هدف از مطالعه حاضر، درک اثرات دارویی عسل در بهبود بیماری های متابولیک و قلبی-عروقی از یک طرف و بررسی اثرات این ماده طبیعی بر سلامت چشم و دندان، از طرف دیگر است. روش و چگونگی انجام پژوهش: مرور سیستماتیک پژوهش های علمی مرتبط با اثرات درمانی عسل بر بیماری های مرتبط با دندان، چشم، قلب و متابولیسم انجام شد. یافته ها و نتیجه گیری: عسل طبیعی، به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدان ها، مواد فیتوکمیکال و زیست فعال، سبب القای اثرات مفید در اندام های بدن می شود. مکانیسم های متفاوت اثر گذاری عسل، شامل فعالیت های زیستی وابسته به هم می باشند. اثرات درمانی به صورت اصلاح و بهبود عملکرد سیستم بدن، اصلاح اثرات مخرب و در نهایت، ارتقا سلامت می باشد. این تاثیرات چندگانه درمانی عسل، نشان از یک حضور منحصر به فرد از عوامل چندگانه دارد و بنابراین استفاده از عسل به صورت خوراکی یا موضعی و به عنوان طب مکمل، می تواند نوید های درمانی جدیدی را در پی داشته باشد.

عسل، فیتوکمیکال، آنتی اکسیدان، مواد زیست فعال، طب مکمل