سینا صادقی - انستیتو مهندسی نفت، دانشکده مهندسی شیمی، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران،
کاظم منفردی - انستیتو مهندسی نفت، دانشکده مهندسی شیمی، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران،
بهنام صدایی - انستیتو مهندسی نفت، دانشکده مهندسی شیمی، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران،

افزایش جمعیت جهانی و رشد فعالیت های صنعتی، تامین انرژی مورد نیاز را به چالش بزرگی برای دولت ها تبدیل کرده است. پاسخ به تقاضای بالای انرژی، نیازمند منابع ارزان، در دسترس و با کیفیت می باشد. بهترین منبع انرژی شناخته شده، گاز طبیعی می باشد. از اینرو، همواره تقاضا و مصرف گاز طبیعی افزایش می یابد. افزایش و نوسانات تقاضا در ایام مختلف سال، دولت ها را وادار به یافتن راهی برای دسترسی راحت تر و ارزان تر به گاز طبیعی در ایام پرمصرف سال کرده است. بهترین راه حل پیشنهادی، ذخیره سازی گاز در ساختارهای زیرزمینی در ایام فراوانی گاز و گرم سال، سپس برداشت دوباره آن در ایام پرمصرف و سرد سال می باشد. ذخیره سازی گاز در ساختارهایی همچون مخازن هیدروکربوری تخلیه شده، سفره های آب زیرزمینی، معادن متروکه و مغارهای نمکی انجام می شود. میزان حجم گاز قابل ذخیره سازی و سرمایه لازم برای هر کدام از این ساختارها متفاوت می باشد. این تفاوت موجب شده تا در نقاط مختلف جهان، ساختارهای متفاوتی، متناسب با شرایط جغرافیایی و ساختارهای زمین شناسی موجود استفاده شود. از این رو، از آنجایی که در ایران، هرساله تامین انرژی برای کلانشهرها و شهرک های صنعتی، از چالش های دولت محسوب می شود، این مطالعه به بررسی ساختارهای مختلف، به منظور انتخاب بهترین ساختار زیرسطحی برای ذخیره سازی گاز طبیعی پرداخت. در این مقاله ابتدا انواع مخازن ذخیره سازی زیرسطحی گاز مورد مطالعه قرار گرفته اند. سپس آنالیزهای آماری و اقتصادی مختلفی برروی تمام ساختارهای اصلی ذخیره سازی اعمال، و در نهایت بهترین ساختار زیرسطحی برای ذخیره سازی گاز طبیعی در ایران تعیین گردید. براساس نتایج آنالیزهای انجام شده، مخازن هیدروکربوری تخلیه شده، بهترین ساختار برای ذخیره سازی گاز در ایران می باشد.

گاز طبیعی، ذخیره سازی زیرسطحی، مخازن هیدروکربوری تخلیه شده، منابع انرژی