مهدی وزیریان - دکتری تخصصی فارماکوگنوزی، دانکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی تهران
آزاده منایی - کارشناس ارشد شیمی تجزیه، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه علوم پزشکی تهران
مهدیه کوره پزمحمودآبادی - کارشناس ارشد شیمی تجزیه، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه علوم پزشکی تهران
مژگان یزدانپناه - کارشناس ارشد شیمی تجزیه، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه علوم پزشکی تهران

مقدمه: Trachyspermum ammi در طب سنتی اثرات درمانی فراوانی از قبیل بهبود بیماریهای معدی، سوء هاضمه، اسهال، هموروئید، سنگ های صفراوی، بیماری های تنفسی و غیره دارد.هدف: امروزه سمیت با گیاهان دارویی یکی از مهم ترین دلایل مسمومیت است به همین دلیل بررسی اثرات سمی گیاهان حائز اهمیت می باشد. در این مطالعه سمیت اسانس زنیان در حیوانات آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: اسانس میوه گیاه به روش تقطیر با آب تهیه و در دوزهای مختلفی به موش ها گاواژ شده و سمیت حاد آن بررسی شد. برای بررسی سمیت تحت مزمن، اسانس گیاه زنیان با دوز1000mg/kg به مدت 23 و 45 روز به رت ها گاواژ شد. فاکتورهای هماتولوژی و بیوشیمی خون رت ها مورد مطالعه قرارگرفت و همچنین از اورگان های طحال، کلیه، کبد و ریه مقداری بافت جهت بررسی هیستوپاتولوژی جدا شد.نتایج: در بررسی سمیت حاد اسانس زنیان دوز کشنده،50% (2294mg/kg (LD(50) محاسبه شد. نتایج مطالعات تحت مزمن حاکی از این است که تفاوت آماری معنی داری در وزن و آب و غذای موردنیاز در گروه شاهد و گروه دریافت کننده اسانس زنیان مشاهده نشد. در بررسی بافت شناسی، نتایج وجود آسیب های جدی به بافت ارگان های مورد مطالعه را نشان نداد.نتیجه گیری: درنهایت با توجه به نتایج حاصل از مطالعه هیچ کدام از پارامترهای شیمیایی خون و نیز خصوصیات بافت شناسی ارگان های مورد مطالعه با مصرف اسانس T. ammi تغییر نکرده اند، با این حال اسانس با توجه به LD50 آن می تواند به عنوان ترکیب با سمیت متوسط در نظرگرفته شود.

اسانس ، زنیان، سمیت، Trachyspermum ammi